Omicron varyantı hakkında ne biliyoruz?
30 Kas 2021
11:16
Omicron olarak adlandırılan yeni Covid-19 varyantı, 24 Kasım Çarşamba günü Güney Afrika’da tespit edildi.26 Kasım 2021’de DSÖ, B.1.1.529 varyantını, DSÖ’nün Virüs Evrimi Teknik Danışma Grubunun (TAG-VE) tavsiyesi üzerine yeni bir varyant olarak tanıdı. Bu yeni duyuru büyük endişeye sebep oldu. Yayılmayı durdurmak için tekrar uluslararası seyahat kısıtlamalarının getirilmesiyle ilgili söylemler gündeme geldi. Varyantın varlığı ilk olarak Güney Afrika tarafından bildirilmiş olsa da varyant, Belçika, Botsvana, Almanya, Hong Kong, İsrail, İtalya ve Birleşik Krallık’ta da tespit edildi. Aslında bu, varyantın zaten yayıldığı anlamına geliyor.
Güney Afrika’nın Durban kentinde perşembe günü gerçekleşen, Güney Afrika sağlık bakanlığı basın toplantısında, KwaZulu-Natal Üniversitesi’nde Bulaşıcı Hastalık Uzmanı Dr. Richard Lessells, “Mutasyon profili bizi endişelendiriyor, ancak şimdi bu varyantın önemini ve pandemiye yanıt için ne anlama geldiğini anlamak için çalışma yapmamız gerekiyor” dedi.
Bulaşıcılık ve hastalığın şiddeti
Dünya Sağlık Örgütü(DSÖ), ”Omicron’un Delta dahil diğer varyantlara kıyasla daha bulaşıcı olup olmadığı henüz belli değil. Güney Afrika’nın bu varyanttan etkilenen bölgelerinde testi pozitif çıkan insan sayısı arttı, ancak bunun Omicron’dan mı yoksa diğer faktörlerden mi kaynaklandığını anlamak için epidemiyolojik çalışmalar sürüyor” dedi.
DSÖ’ye göre: Omicron spesifik bir enfeksiyonun bir sonucu olmaktan ziyade, genel olarak enfekte olan insan sayısının artmasından kaynaklanıyor olabilir. Şu anda Omicron ile ilişkili semptomların diğer varyantlardan farklı olduğunu gösteren hiçbir bilgi yoktur. İlk bildirilen enfeksiyonlar üniversite öğrencileri arasındaydı – daha hafif hastalığa sahip olma eğiliminde olan daha genç bireyler – ancak Omicron varyantının ciddiyet düzeyini anlamak günler ila birkaç hafta sürecektir. Dünya çapında hakim olan Delta varyantı da dahil olmak üzere COVID-19’un tüm varyantları ciddi hastalık veya ölüme neden olabilir.
DSÖ 27 Kasım 2021 Güncellemesi ile, Omicron’un insandan insana daha kolay yayılıp yayılmadığının veya varyantla enfeksiyonun diğer suşlara kıyasla daha şiddetli hastalığa neden olup olmadığının “henüz net olmadığını” söyledi. Bulaşıcı Hastalıklar Uzmanı Dr. Anthony Fauci, ABCNEWS‘e verdiği demeçte: “Mutasyonlar, daha bulaşıcı olacağını ve monoklonal antikorların ve iyileşen plazmanın ve hatta belki de aşı tarafından indüklenen antikorların bazı korumasından kaçabileceğini kuvvetle önerecektir” dedi.
Güney Afrika Tabipler Birliği Başkanı Dr. Angelique Coetzee’ye BBC’ye, ”şimdiye kadar varyant vakaları öncelikle genç insanlarda ortaya çıktı ve onları bitkin ve vücut ağrılarıyla bıraktı” dedi. BM Sağlık Ajansına göre, daha önce Covid’e yakalanan kişilerin Omicron ile yeniden enfekte olma riskinin yüksek olabileceğini öne sürse de, şu anda bilgiler sınırlı.
Profesör Tulio de Oliveira, “Bu varyant, daha önce dolaşımda olan varyantlardan çok farklı” dedi ve ekledi: “Varyant bizi şaşırttı. Evrim sürecinde büyük bir sıçrama ve beklediğimizden çok daha fazla sayıda mutasyona uğramış” dedi. Bir basın toplantısıyla bulguları açıklayan Oliveira, varyantta 50 mutasyon olduğunu ve bunların 30’dan fazlasının virüsün dış yüzeyindeki protein çıkıntılarında bulunduğunu söyledi.
Aşıların etkinliği
DSÖ, aşı olunmasını tavsiye ederek mevcut aşıların koruyucu olacağını şu sözlerle duyurdu: dolaşımdaki baskın varyant Delta’ya karşı da dahil olmak üzere, ciddi hastalık ve ölümlerin azaltılmasında kritik önem taşıyor. Mevcut aşılar ciddi hastalık ve ölüme karşı etkili olmaya devam etmektedir. Aynı zamanda Fauci de, ”aşılar hala işe yarıyor ve hala kendinizi virüsten korumanın en iyi yolu” dedi.
ABD’li üst düzey sağlık yetkilileri, aşı olmanın en iyi savunma yöntemi olduğunu söyledi. Uzmanlar, aşıların Omicron’a karşı ne kadar etkili olduğunu öğrenmenin haftalar alabileceği konusunda uyardı.
Mevcut testlerin etkinliği
”Yaygın olarak kullanılan PCR testleri, diğer varyantlarda da gördüğümüz gibi, Omicron enfeksiyonu da dahil olmak üzere enfeksiyonu tespit etmeye devam ediyor. Hızlı antijen tespit testleri de dahil olmak üzere diğer test türleri üzerinde herhangi bir etkisinin olup olmadığını belirlemek için çalışmalar devam etmektedir” diyen DSÖ, PCR testlerinin yeni varyantı tespit etmek için de güvenilir olduğunu söyledi.
Auckland Üniversitesi’nden Öğretim Görevlisi Dr David Welch’e göre, varyantları tanımlayabilen tüm genom dizilimini tespit etmek, “çok daha yavaş ve daha zahmetli” bir iş. Welch, “Bu basit test [PCR], Omicron’un yayılması hakkında başka türlü sahip olamayacağımız birçok veri sağlayacaktır” dedi. DSÖ, PCR testlerinin bu varyant için bir “belirleyici” olarak kullanılabileceğini söyledi. Yeni Zellanda Sağlık Bakanlığı Sözcüsü, Yeni Zelanda’da kullanılan standart PCR testinin, Omicron’u tespit ettiğini doğruladı. Fakat yine de yeni varyantın genom dizilimi incelenmeye devam ediyor.
Alınan önlemler
Uzmanlar maske ve sosyal mesafe, aşılanma gibi Covid-19’un yayılmasını durdurmak için kanıtlanmış stratejilerin Omicron varyantı için de uygulanması gerektiğini fakat daha fazla bilgi verebilmek için yeni varyant hakkında detaylı araştırmalar yapıldığını belirtiyor. Bunların dışında basında, uluslararası seyahat kısıtlamaları getirileceği haberleri yer alıyor. Nitekim, Japonya pazartesi günü, korona virüsün yeni Omicron varyantı sebebiyle sınırlarını tüm yabancı gezginlere kapattı. Sonrasında İsrail ve Fas da ona katıldı. Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere, Kanada ve Avrupa Birliği ise yalnızca Güney Afrika’dan gelen yolculara yasak getirdi. Türkiye’de yeni varyanta karşı, Güney Afrika ve komşu ülkelere yönelik seyahat kısıtlamaları getirdi.