
Türkiye’deki üniversiteler yabancıya sınavsız mı?
20 May 2022
10:25
Son günlerde yabancı öğrencilerin Türkiye’deki üniversitelere kabul şartları tartışılıyor. Üniversitelerde yabancı öğrenci oranının arttığı, yabancıların Türk vatandaşlarına göre daha kolay üniversitelere girdiği iddia ediliyor. Bu konuya bir mercek tutalım.
Yurtdışından öğrenci kabulüne yönelik esaslar
Bu konuyu incelemek için Yükseköğretim Kurulu’nun hazırladığı Yurtdışından Öğrenci Kabulüne Yönelik Esaslar’ı incelemek gerekir. Öncelikle Türk üniversitelerine başvuran yabancıların lise son sınıfta veya lise mezunu olması gerekir. Burada yabancı tanımına yabancı uyruklu olanlar, yabancı uyruklu olup sonradan Türk vatandaşı olanlar, ortaöğretimini (lise eğitimini) Türkiye ve KKTC hariç ülkelerde tamamlayan Türk vatandaşları ve KKTC uyruklu olup KKTC’de ortaöğrenimini görüp GCEAL sınav sonuçlarına sahip olanlar girer.
Üniversiteler şartları belirliyor
Türkiye’deki üniversitelerin senatolarınca oluşturulan yönetmelik ile yurtdışından gelen öğrencilerin kabulü belirleniyor. Bu yönergelerde yabancı ülkelerin kendi ulusal sınavları, uluslararası sınavlar, ortaöğretim (lise) not ortalamaları, üniversiteler tarafından yapılan sınav gibi yöntemlerin minimum puanları yer alıyor. Bu yönerge YÖK’e gönderilip YÖK tarafından onaylanınca yürürlüğe giriyor. Üniversite kontenjanlarını ve yurt dışından gelecek öğrencilerin Türkçe düzeylerinin yeterlilik koşulunu yine üniversitelerin kendisi belirliyor.
Üniversitelerin şartları neler?
Üniversitelerin hepsi Türkiye’deki lise denklik diplomasına denk bir diploma istemektedir. Diplomada da minimum puan gereksinimi vardır. Bunların en bilinenleri arasında Uluslararası Bakalorya yer alır. Uluslararası Bakalorya diploma skoru en az 45 üzerinden 20 olmalıdır. Vakıf üniversiteleri bu puana göre burs da verebilir. Bunun yanında bazı üniversiteler ABD’deki üniversitelerde de geçerli olan SAT sınavı koşulu da getirebilir. Buna ek olarak üniversiteler yurtdışından gelen öğrencileri seçmek için Yabancı Öğrenci Seçme sınavı da düzenleyebilir. Yani kontenjana göre yabancı öğrenci seçiminin kriterleri üniversiteden üniversiteye ve bölümden bölüme değişiyor. Ayrıca yabancı öğrencilerden dönemlik ücret de alınıyor.
Bazı örnekler
Marmara Üniversitesi’nde İstatistik eğitim almak isteyen yabancı biri Marmara Üniversitesi’nin düzenlediği YÖS sınavından en az 50 puan almalı ve açılan 8 kişilik kontenjanın içinde olmalı. Buna ek olarak yıllık 4591 TL üniversite katkı payını ödemeli. Bu kişi istatistik değil de diş hekimliği okumak isterse en az 70 puan almalı ve yıllık 30141 TL ödemeli. ODTÜ’ye girmek isteyen birisi SAT-1 sınavından en az 1200 puan ve bazı sayısal bölümler için en az 680 matematik puanı almalıdır. ODTÜ’de bilgisayar mühendisliği eğitimi için 14 kişilik kontenjan açılırken tarih için 4 kişilik kontenjan açıldı. ODTÜ’de yeni başlayan yabancı bir mühendislik öğrencisi dönemlik 5000 TL öderler. Bazı üniversiteler (Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Bilgi Üniversitesi gibi) YÖS şartı aramamaktadır. Fakat lise dengi diploma ve minimum puan gerekliliği yine de vardır.
YÖK’e göre yabancı öğrenci sayısı
Öğrenci sayısı | Yabancı uyruklu öğrenci sayısı | Oran | |
Önlisans-Toplam | 3250101 | 27944 | 0,86% |
Lisans-Toplam | 4579047 | 158538 | 3,46% |
Önlisans-Yeni Öğrenci | 779924 | 13775 | 1,77% |
Lisans-Yeni Öğrenci | 714167 | 52041 | 7,29% |
Toplam Lisans ve Önlisans öğrenci sayısı | 7829148 | 186482 | 2,38% |
YÖK'ün istatistikleri için tıklayınız.
Kaynaklar: Yurtdışından Öğrenci Kabulüne Yönelik Esaslar-2018Marmara ÜniversitesiODTÜ ÜniversitesiYÖK-2021-2022