Gerçek sanılan 7 bulut tasarımı
15 Kas 2021
13:08
Su damlacıkları, buz kristalleri veya her ikisinin karışımından oluşan bulutlar meteorolojik olaylara bağlı olarak farklı şekiller alıyor. Çeşitli nesnelere veya insanlara benzetilen bulutlar, kimi zaman da mükemmelliği ile şaşırtıyor. Aslanlar, atlar, insanlar, yüzler… Yıllar boyunca her türlü şekle benzerliği ile görüntülenen bulutlar, uzun yıllardır sosyal medya platformlarında yankı uyandırıyor. Gündemde yer alan 6 popüler bulut iddiasını tüm detaylarıyla araştırdık.
1-Fethiye’de görülen ”sarmal bulut” iddiası ❌
Twitter başta olmak üzere birçok sosyal medya platformunda paylaşılan, Fethiye’de bir gün batımı esnasında oluşan sarmal buluta ait olduğu iddia edilen görüntüler ilgi çekiyor. Yüksek oranda yayılım göstererek yoğun ilgi gören paylaşıma şüphe ile yaklaşan sosyal medya kullanıcıları var. Daha önce gökyüzünde böyle bir oluşum görmediğini söyleyen sosyal medya kullanıcılarına hak vererek görseli araştırmamız gerektiğine ikna olduk. Peki tüm detaylarıyla araştırdığımız görsel hakkındaki gerçekler ne?
Twitter’da @KutadguBilim sayfası tarafından paylaşılan iddia kaynağı görsel 10 Bin’e yakın beğeni aldı.
Twitter’da iddiaya yönelik binlerce beğeni alan yüzlerce paylaşım yapıldı.
Görüntü hakkında görsel arama yaptığımızda geçtiğimiz yıllarda yabancı sosyal medya platformlarında da yüzlerce kez birçok dilde paylaşıldığını gördük.
Paylaşıma şüphe ile yaklaşan sosyal medya kullanıcıları yorumlar yaparak eleştiride bulundular. Görüntünün çekildiği yer hakkında farklı farklı bilgiler verildiği gibi bulutun oluşumu hakkında da spiral, yuvarlak, halka gibi tabirler kullanıldığını tespit ettik. Öncelikle şunu söylemeliyiz sarmal bulut ile görüntülendiği iddia edilen iki ayrı gün batımı fotoğrafı var.
Çeşme’de, Fethiye’de ve dünyanın birçok yerinde görüntülendiği iddia edilen sarmal bulut fotoğraflarının yerini bir google araması ile belirledik.
Fotoğraflardan ilki aslında İtalya Corniglia’da 05.06.2014’de görüntülenmiş bir gün batımın ait, çoğunlukla sarmal olarak isimlendirilen bulutlar ise montaj.
İkinci fotoğrafın ise Fethiye’de çekildiğini ve Ilkgul Menzil adlı sosyal medya kullanıcısı tarafından Facebook ve Instagram hesaplarında paylaşılmasının ardından yaygınlık kazandığını tespit ettik.
İlkgül Menzil’in paylaşımında“fotoğraf ve düzenlemenin” kendisine ait olduğunu belirtti.
Söz konusu iddia ile ilgili araştırmalar yapan doğrulama platformu Malumatfuruş‘da fotoğrafın montaj olduğu kararına varmıştır.
❌1- Fethiye’de görülen sarmal buluta ait olduğu iddia edilen fotoğrafı, İlknur Menzil adlı sosyal medya kullanıcısı paylaşarak ”fotoğraf ve düzenlemenin” kendisine ait olduğunu belirtti.
2- ABD’de görülen ”el şeklinde bulut” iddiası ❌
Sosyal medyada gündeme gelen ABD’de görülen, el şeklinde bulut’a ait olduğu iddia edilen video yankı uyandırdı. Video aylar önce ABD başta olmak üzere birçok ülkede sosyal medya kullanıcıları tarafından paylaşıldı.
Türkiye’de de hızlı yayılım göstererek viral olan iddia kaynağı video konuşulup tartışılmaya devam ediyor. Maradona’nın vefatının ardından el şeklinde buluta ait olduğu iddia edilen görüntüler “Maradona’nın doğduğu Arjantin’in Lanus şehrinden” başlığı ile paylaşıldı. Araştırmalar sonucunda, gökyüzüne doğru uzanan el şeklinde bulutun yer aldığı videonun Jessen Carlos adlı sosyal medya kullanıcısı tarafından oluşturulduğu gerçeği ile karşılaştık.
Jessen Caros‘un videoyu, resmi sosyal medya hesabından 10 Nisan 2020’de paylaştığı görülüyor.
İddia kaynağı videonun 3D render tekniği kullanılarak nasıl düzenlediği, Caros’un Youtube hesabındaki başka bir videoda yer alıyor.
❌2- El şeklindeki bulut görüntüsü Jessen Carlos adlı sosyal medya kullanıcısı tarafından oluşturuldu. İddia kaynağı videonun, 3D render tekniği kullanılarak nasıl düzenlediği, Caros’un Youtube hesabındaki bir videoda yer alıyor.
3-”En bulut şeklindeki bulut” iddiası ❌
Bir süredir yerli ve yabancı birçok sosyal medya kullanıcısı tarafından ”en bulut şeklinde bulut” başlığı paylaşılan bir fotoğraf yoğun ilgi görüyor.
Sosyal medya kullanıcılarının sevimli buldukları buluta ait fotoğraf, onbinlerce kişi tarafından paylaşılarak yüzbinlerce beğeni aldı. Sosyal medyada şaşırtıcı fotoğraflar paylaşan @opacarofilia_ adlı hesap, iddia kaynağı fotoğrafı paylaştıktan sonra yaklaşık yüzbin yeni takipçi kazandı.
Görselde buluta yakın konumda olan baca ve çatının yamukluğu, renkler arası geçişlerde piksel düşüklüğü fotoğraf üzerinde düzenlemeler yapılmış olduğunu gösteriyor.
Fotoğrafı, photoshop olması sebebiyle tiye alan sosyal medya kullanıcılarının yanı sıra iddia kaynağı buluta ait fotoğraf üzerinde oynanmış olduğunu tespit eden araştırmalar da var.
❌3- ”En bulut şeklindeki bulut” görseli iddiasında buluta yakın konumda olan baca ve çatının yamukluğu, renkler arası geçişlerde piksel düşüklüğü fotoğraf üzerinde düzenlemeler yapılmış olduğunu gösteriyor.
4-Mumbai’de görülen ”mamutus bulutu” iddiası ❌
Mamatus bulutlarına ait olduğu söylenilen çarpıcı bir görüntünün, Mumbai semalarında fotoğraflandığı iddiası bir süredir sosyal medyanın gündeminde. Aynı zamanda haber mecralarında da yer alan iddia görseli dikkatleri üzerine çekiyor.
Birçok ülkede sosyal medya kullanıcıları mamutus bulutlarını gösterdiği iddia edilen fotoğrafı paylaşarak, şaşkınlıklarını dile getiriyor. Araştırmalarımız sonucunda söyleyebiliriz ki, söz konusu görüntü, ABD’li dijital sanatçı Brent Shavnore’a ait bir sanat eseri ve gerçek bir fotoğraf değil.
Viral görüntüyü “Brent Shavnore” anahtar kelimesiyle aratarak fotoğrafın, 29 Ağustos 2020’de Brent Shavnore’ın Facebook ve Instagram sayfalarında yer aldığını gördük. Ayrıca, iddia kaynağı görüntüyü tersine arattığımızda, stok fotoğraf web sitesi ” iStock ” da fotoğrafın orijinal halini de bulduk. Resmin açıklamasında, “Altın saatte Mumbai’nin güney merkezinin panoramik görünümü” yazıyor. India Today Sahte Haber Karşıtı Haber Savaş Odası (AFWA) da iddianın doğru olmadığını tespit etti.
❌4-Mumbai’de görülen mamutus bulutuna ait olduğu iddia edilen fotoğraf, ABD’li dijital sanatçı Brent Shavnore tarafından düzenlendi, gerçek bir fotoğraf değil. Fotoğrafın iStock’da yer alan orijinal halinde bulutlar yer almıyor.
5-Moskova’da görülen ”çift sarmallı DNA bulut” iddiası ✔
Sosyal medyanın ilginç bulut iddiaları arasına bir de ”çift sarmallı DNA bulut” iddiası eklendi. Yüksek oranda ilgi görerek hızlıca yayılan iddia, sosyal medyada platformlarında ve birçok haber mecrasında yer aldı.
Görsel arama yöntemini kullanarak fotoğraf hakkında birçok bilgiye ulaştık. 24 Aralık 2012’de, Rusya’nın Moskova kentinin hemen dışında görüntülenen ” çift sarmal DNA” yapısına benzeyen bulut, birçok amatör fotoğrafçı tarafından görüntülendi. Fotoğraflar ise netall.ru adlı bir siteye gönderildi.
İddia kaynağı fotoğraf gerçek ancak durumun geçerli bir açıklaması yok. Birçok görüş bunun bir tür Contrails olabileceğini söylüyor. Contrails veya buhar izleri, bazen uçağın arkasında oluşan uzun ince yapay bulutlardır. Oluşumları çoğunlukla uçak motorlarının egzozundaki su buharı tarafından tetiklenir, ancak kanat ucu girdaplarındaki hava basıncındaki veya tüm kanat yüzeyi üzerindeki havadaki değişiklikler tarafından da oluşabilir. Tüm bulutlar gibi, kontralar da milyarlarca sıvı damlacık veya buz kristali süspansiyonu şeklinde sudan oluşur. İzlerin oluşturduğu yükseklikteki sıcaklık ve neme bağlı olarak, sadece birkaç saniye veya dakika görünebilir veya saatlerce sürebilir ve birkaç mil genişliğe de yayılabilir. İddia kaynağı fotoğrafın doğru olduğunu destekleyen birçok araştırma var.
✔5-ABD’de görüldüğü iddia edilen çift sarmallı bulut gerçek. Birçok kişi tarafından farklı açılardan görüntülenen bulut, haber mecralarında yer alarak çeşitli doğrulama platformları tarafından da doğrulandı.
6- İstanbul’da görülen ”köpek şeklindeki bulut” iddiası ✔
2020 yılı haziran ayında İstanbul’da görüldüğü iddia edilen köpek şeklindeki bulut görseli, sosyal medyada gündem oldu. Yüksek oranda ilgi gören, doğruluğu hakkında konuşulup tartışılan iddia kaynağı fotoğraf, paylaşılmaya devam ediyor.
Kısa bir sürede yüzbinlerce beğeni alan köpek şeklindeki buluta ait fotoğraf, binlerce sosyal medya kullanıcısı tarafından da paylaşıldı. Fotoğrafta yer alan köpek şeklindeki bulutu sevimli bulan, bunun bir doğa harikası olduğunu düşünenler kadar iddiaya şüphe ile yaklaşanlar da var. Fakat detaylı araştırmalarımız şunu gösteriyor ki, iddia kaynağı fotoğraf gerçek.
19 Haziran 2020’de İstanbul’da gökyüzünde beliren devası köpek şeklinde bulut, birçok farklı semtten ve birçok farklı açıdan görüntülendi.
Herkesi hayrete düşüren bu ilginç bulut oluşumu, haber mecralarında da yer aldı.
✔6-19 Haziran 2020’de İstanbul’da gökyüzünde beliren devası köpek şeklinde bulut, birçok farklı semtten ve birçok farklı açıdan görüntülendi. Herkesi hayrete düşüren bu ilginç bulut oluşumu, haber mecralarında da yer aldı.
7-”İstanbul’da görülen fırtına bulutları’ iddiası ❌
Twitter’da 29.11.2021’de #fırtınalı etiketi ile dolaşıma giren, kara bir bulutun altında Süleymaniye Camii ve Haliç manzarasının görüldüğü fotoğraf, sosyal medyada gündem oldu.
Geçmiş yıllarda fotoğrafın orijinal halinin, Tacettin Ulaş tarafından Dreamstime adlı stok görsel sitesinde paylaşıldığını tespit ettik. Burada fırtına bulutlarının olmadığı görülüyor.
Kasım 2021’de tekrar gündeme gelen, İstanbul’da fırtınanın görüntülendiği anı yansıttığı sanılan stok görsel aslında 2020’den bu yana değiştirilmiş hali ile dolaşımda. Fırtına konsepti Brent Shavnore tarafından dijital olarak tasarlanmış. Malumatfuruş ve Teyit.org doğrulama platformu da 2021’de tekrar gündeme gelen fotoğrafın, dijital olarak değiştirildiğini doğruladı.❌
Etiketler
Diğer Yazılar
Melike Ayşe Kapdan
Kaynaklar
