
Doğrulamada ilk kural: konumu sorgula
8 Eki 2021
11:58
Bir haberin veya iddianın doğruluğunu kontrol ederken bazen haritaları kullanmak, konumu incelemek ve uydu görüntülerini izlemek gerekiyor. Bu noktada haritaları doğru kullanmak oldukça önem taşıyor. Bir adresi ararken sıklıkla kullandığımız haritalar, bilgileri teyit etmek açısından da kullanılabilir mi? Sizler için haritaların detaylı kullanımını derledik.
Arama motorlarındaki harita özelliği kullanılabilir
Haritalar üzerinden inceleme yaparken akla ilk olarak popüler arama motorlarının harita özellikleri geliyor. Google, Yandex gibi arama motorlarının harita özellikleri sayesinde konumun haritadaki yeri tespit edilerek sokak görünümüne kadar detaylı bir biçimde incelenebiliyor.
Google Haritalar’da sokak görünümü
Google Maps’in YouTube kanalında buna özel hazırladığı videoda sokak görünümü (street view) özelliğinin detaylı kullanımını görebilmek mümkün. Google Maps’in YouTube kanalında yayınladığı detaylı anlatımları Türkçe’ye çevirerek sizlerle paylaşıyoruz.
Sokak görünümü ve mobil için Google Haritalar ile her yerde yeni yerler keşfedin. Bilgi sayfasını açmak için haritada bir yere dokunun. Sonra sokak görünümüne tıklayın. Haritayı kaydırın ya da istediğiniz bölgeye gitmek için okları kullanın. Ayrıca herhangi bir sokak konumundan da sokak görünümüne ulaşabilirsiniz. Haritadaki konuma bir raptiye bırakarak sokak görünümünü bulmak için bilgi sayfasını yukarı çekin ve inceleyin. Google Earth aracılığıyla da sokak görünümüne ulaşmak mümkün.

Google Haritalar nasıl kullanılır: Görüntüler
Google Maps’in YouTube kanalında dünyanın üç boyutlu görüntülerine ulaşmak için kullanılabilecek özelliğinin anlatıldığı bir video bulunuyor.
Google Haritalar videoda bu görüntülere ulaşmanın birkaç yolunun olduğunu belirtiyor. Bunlardan birincisi arama kutusunun altındaki bilgi kartları ve ekranın altında yer alan altı karıncadır. İlk olarak haritada bir bölge yakınlaştırarak ilgili bölgeye tıklayın. Adres ve sokak görünümü bilgi kartında gösterilecektir. Sokak görünümüne girmek için küçük resme tıklayın ve fareyi sürükleyerek yönünüzü belirleyin. Ya da konumu belirli olan bir bölgeyi görüntülemek mi istiyorsunuz? Konumu yazın, sokak görünümüne tıklayarak içeriyi gör butonuna basın. Bu sayede mekanın iç bölümünü görüntüleyebilirsiniz. Dünyayı başkasının gözünden görmek istiyorsanız kullanıcıların yüklediği fotoğrafları inceleyebilirsiniz. Bu fotoğraflar sayfada fotoğraf makinesi simgesiyle yer alır. Oynatma simgesiyle eklenmiş görüntülere tıklayarak fotoğraf turu biçiminde inceleyebilirsiniz. Dünya (earth) görünümüne tıklayarak dünyayı yukarıdan keşfedebilirsiniz. Sağdaki kontrol paneli aracılığıyla görünümü değiştirebilirsiniz.
Biz de daha önce analizlerimizin içinde bu yöntemi kullanarak iddia teyit etmiştik.
Daha önceki analizlerimizden birinde Uyuyan Kadın Dağı’nı andırdığı iddiası ile paylaşılan görseldeki Susitna Dağı’nın Google Haritalar’dan kuş bakışı görüntüsüne bakarak dağın, uyuyan kadın figürüne benzemediğini görmüştük.
Google Earth aracılığıyla tarihsel görüntülere ulaşın
Google Earth uygulamasıyla yer küre üzerinde detaylı bir inceleme yapabilirsiniz. Üstelik istediğiniz tarihe giderek zamanda yolculuk yapabilmeniz mümkün. Google Earh Explore New Satellite Imagery Tool eklentisiyle güncel olarak eklenen uydu görüntülerine ulaşmayı da mümkün kılıyor.
Google Earth uygulamasıyla geçmiş görüntülere ulaşabilmek mümkün. Bu sayede geçmişe dair sorgulamak istediğiniz konum görüntülerini inceleyebilirsiniz. Google Earth uygulamasındaki durum çubuğunda saati ve yılı görene kadar yakınlaştırın. Bu şekilde bilgileri bulunan en eski tarihe kadar gidebilirsiniz. Ya da yukarıdaki zaman kaydırıcı okları kullanarak hareket edebilirsiniz. Zaman kaydırıcısını yukarıdaki X işaretinden kapatıp açabilirsiniz.
Ekran görüntüsü alınmıştır. Kaynak
Harita görüntüleri konusunda Google Maps haricinde başka alternatifler de bulunuyor. Yandex Haritalar da sıklıkla kullanılıyor. Yandex Haritalar, Google Maps ile benzer özelliklere sahip ve benzer biçimde kullanılıyor. Bunların dışında Baidu Maps, Bing Maps, Tencent Maps, Naver Maps gibi harita özelliği olan farklı arama motorları da mevcut.
Sosyal medyada konum bilgisi incelenebilir
Sosyal medyadaki konum bilgisi ve etiket eklenebilme özelliği sayesinde konum bazlı aramalar kolaylaşıyor. Panoramio aracılığıyla sosyal medya paylaşımda belirtilen bölgeye bakılabilir. Twitter’da ise gelişmiş arama seçenekleri kullanılarak konum sorgulanabilir. Tabii ki bu bilgilere ulaşabilmek için kullanıcının konum bilgisinin erişimine izin vermiş olması gerekir. Detaylı arama operatörleri aracılığıyla aramalar gerçekleştirilebilir.
Uygulamalar kullanılabilir
GeoSocial Footprint adlı uygulama ile kişilerin konum bilgisini içeren sosyal medya paylaşımları üzerinden konumuna erişmenizi sağlar. Flickr ile konum bilgisi bulunan fotoğrafları aratabilirsiniz. Picasa da konum bazlı fotoğrafları aratabileceğiniz uygulamalardan biridir.
Konuya ilişkin detaylı bilgilere ulaşmak için daha önce Malumatfuruş’un yayımladığı “Harita ve Uydu Görüntüsü İncelemesi İçin Seçenekler” başlıklı metnine göz atabilirsiniz.