Asgari ücret atlasında Türkiye nerede?

14 Ara 2021

16:32

Son günlerde Twitter’da asgari ücret etiketi gündem oldu ve olmaya devam ediyor. Uzmanlar dolar artışından ve enflasyon oranlarından dolayı asgari ücretin geçmiş yıllara nazaran daha çok artacağını düşünüyor. 2021 yılında dolar kuru arttığı için asgari ücretin dolar bazında karşılığı bir hayli düştü. Sosyal medyada Türkiye’deki asgari ücretin pek çok ülkeden daha düşük olduğu söyleniyor. Doğrula olarak bizde gayrisafi milli hasılası en yüksek elli ülke içinde Türkiye’nin durumunu incelemek istedik. IMF’nin World Economic Outlook raporunun Ekim ayı verilerine göre Türkiye gayri safi milli hasıla sıralamasında 21’inci sıradadır. Türkiye’nin gayri safi milli hasılası yaklaşık 795,952 milyar dolardır. Aşağıda ekonomik olarak en büyük 50 ülkeyi gayri safi milli hasılaya göre sıraladık.

Gayrisafi yurtiçi hasılada en büyük 50 Ekonomide Türkiye 21. sırada yer almaktadır. Kaynak: IMF-World Economic Outlook-Ekim

Ayrıca, kişi başına düşen milli gelir 9 bin 406 dolardır. Bu sayı ile 50 ülke arasında Türkiye 38.sırada yer alıyor. Aşağıda ekonomik olarak en büyük 50 ülkeyi kişi başına düşen milli gelire göre sıraladık.

Kişi başına düşen milli gelirde en büyük 50 Ekonomide Türkiye 38. sırada yer almaktadır .Kaynak: IMF-World Economic Outlook-Ekim

Dolar bazında Asgari Ücret

2021 yılında Türkiye’de asgari ücret brüt olarak 3 bin 477 TL’dir. 10 Aralık 2021 tarihinde bu ücret dolar bazında 258 dolara denk gelmektedir. OECD, Trading Economics, EUROSTAT, ILO gibi veri bankalarından aldığımız verilerden oluşturduğumuz tabloda ekonomisi en büyük 50 ülke arasında 258 dolar ile 33. sıradadır. Fakat, ilk 50 ülkenin 7’sinde asgari ücret kullanılmamaktadır. Türkiye 258 dolarlık asgari ücret ile Peru, Kolombiya, Filipinler, Malezya, Çin, Endonezya gibi ülkelerin arkasında yer almaktadır. 258 dolardan daha az asgari ücrete sahip olan ülkelerden bazıları ise Güney Afrika, Tayland, Brezilya, Rusya, Mısır ve Vietnam’dır. Fakat bu asgari ücretler konusunda belirtmemiz gereken bir durum var. Bu asgari ücretler brüt ücretlerdir. Bazı devletler bu asgari ücretlerden daha fazla vergi alırken bazıları daha az vergi alabiliyor. En büyük 50 ekonomiyi Dolar bazında asgari ücrete göre sıraladık. Aşağıda Türkiye’nin yerini gösterdik.

Ortalama maaş ve gelir

Yine OECD, World Bank, EUROSTAT gibi veri bankalarından aldığımız verilerle ülkelerdeki ortalama maaşı bulmak istedik. 2021 yılının verileri bulunmadığı için veriler 2020 yılının aylık ücretlerini bulduk. Türkiye için ortalama maaş yerine TÜİK’ten fert başına geliri aldık. 2020 yılında aylık fert gelirini şu anki dolar kuru ile dolara çevirdiğimizde yaklaşık 200 dolar olmaktadır. Diğer ülkelerin ortalama maaşları ise 2020 yılının ücretlerinin direkt dolar bazındaki halini aldık. Belirtmek isteriz ki birkaç ülke haricinde (Arjantin, Brezilya, Şili ve Mısır) ülkeler döviz kurunda ve enflasyonda çok önemli bir değişiklik olmadığı için ortalama maaşlarda çok büyük bir değişiklik olmadığını varsayıyoruz. Buradan hareketle yıllık 2400 dolar ile de Türkiye 50 ülke arasında 48.nci oluyor. Aşağıda Türkiye’nin sıralamasını görebilirsiniz.

Yıllık ortalama dolar bazında gelirde en büyük 50 Ekonomide Türkiye 48. sırada yer almaktadır.Kaynak: OECD, Eurostat, World Bank

Big Mac Endeksi

The Economist dergisi her yıl Big Mac endeksi yayınlar. Bu endeks ile basitçe ülkelerin satın alma gücü karşılaştırmak için kullanılır. Biz de bulduğumuz asgari ücretler ile bu ülkelerde kaç tane Big Mac alınabileceğini ölçmek istedik. Big Mac fiyatlarına Expensitivity’den baktık. Türkiye’de Big Mac’in fiyatı ise 30 TL(10 Aralık kuru ile 2,16 dolar). Buradan hareketle, 2,16 dolar ile dolar bazında en uygun fiyatlı Big Mac fiyatlarından biri Türkiye’dedir.

Türkiye’de Big Mac’in fiyatı 2,16 dolardır ve en büyük 50 ekonomideki Big Mac fiyatları içinde Türkiye’deki Big Mac fiyatı 45. sırada yer almaktadır. Kaynak: Expensitivity

Türkiye’de bir aylık brüt asgari maaş ile 120 adet Big Mac satın alınabiliyor. Diğer 49 ülke ile karşılaştırdığımızda Türkiye’nin 28’nci olduğunu görüyoruz. Fakat bu sıralamaya asgari ücretin olmadığı Nordik Ülkeleri, Singapur, Birleşmiş Arap Emirliği ve İtalya dahil değil. Ayrıca, Mc Donalds’ın olmadığı Bangladeş, İran ve Nijerya da dahil değil.

Brüt asgari ücret ile Türkiye’de 120 adet Big Mac alabilir ve bu sayıyla en büyük 50 ekonomi içinde Türkiye 28. sırada yer almaktadır. Kaynak: Expensitivity

Yıllık ortalama maaşlara göre hesapladığımızda ise yıllık bir ortalama maaş ile Türkiye’de bir kişi 1111 adet Big Mac satın alabilir. Bu sayıyla 50 ülke arasında Türkiye 45’inci oluyor. Bu sıralamaya yine Mc Donalds’ın olmadığı Bangladeş, İran ve Nijerya dahil değildir.

Yıllık ortalama gelir ile Türkiye’de 1111 adet Big Mac alınabilir ve bu sayıyla en büyük 50 ekonomi içinde Türkiye 44. sırada yer almaktadır. Kaynak: Expensitivity

Güncelleme: 2022 yılı için asgari ücret açıklandı. Brüt asgari ücret 5 bin 4 TL oldu. Net ücret ise 4 bin 253 TL oldu. 17 Aralık 2021 dolar kuruyla brüt asgari ücret 313,98 dolardır (net asgari ücret 266,66). Böylelikle Türkiye 33. sıradan 30. sıraya yükselmiştir.