Alpay Özalan’ın arkasındaki tabloya ‘çalıntı’ denilebilir mi?
14 Haz 2022
16:56
Siyasilerin Gezi davası üzerine yaptığı açıklamalar merakla izlenirken ana muhalefet partisi CHP’nin grup başkanvekili Özgür Özel‘in dava çıkışında yaptığı açıklama ve AKP İzmir Milletvekili Alpay Özalan‘ın Özel’e tepki gösterdiği video, bambaşka bir konunun gündeme gelmesine sebep oldu.
Özalan’ın “CHP’li Özgür Özel ve onun gibi densizlere sesleniyorum!“ başlığıyla paylaştığı videonun arka planında bir tablo görülüyor. Levent Kazak, bu tablonun orijinalinin Avusturyalı ressam Friedrich Gauermann tarafından yapıldığını belirtip Özalan’ın ‘fikir hırsızlığı’ ürünü olan bir tablonun önünde beyanat verdiğini söyledi.
Levent Kazak’ın bu Tweet’inin arkasından birçok haber sitesi ve Twitter kullanıcısı, “Alpay Kazan’ın arkasındaki çalıntı tablo” başlıkları ile paylaşım yaptı.
Sosyal medya kullanıcılarının bir kısmı Levent Kazak’ın yorumu üzerinden ‘fikir hırsızlığı’ eleştirisi yaparken azımsanmayacak bir kısmı ise tablonun TDK’deki ilk anlamıyla çalındığını düşündü.
TBMM açıklama yaptı
Gündemdeki konuya ilişkin 27 Nisan’da açıklama yapan TBMM Genel Sekreterliği, tablonun 2010-2012 yılları arasında yaptırıldığını ve eserin sahibi bilinmediğinden ‘anonim’ yağlı boya tablosu olarak kayıtlara geçtiğini ifade etti.
Alpay Özalan’ın makamındaki eserin aslının halihazırda Milli Saraylar Resim Müzesi’nde Osmanlı Sarayı’nda Manzara bölümünde sergilendiği belirtilmiş. Bu bilgi, tablonun ilk anlamıyla çalındığı iddiasının yanlış olduğunu gösteriyor.
Özalan, TBMM’nin açıklamasından sonra yaptığı paylaşımla kendisine yönelik bir karalama kampanyası gerçekleştirildiğini söyledi.
Tabloda fikir hırsızlığı olduğu iddiası
TBMM’nin açıklamasında, eserin Milli Saraylar tarafından yaptırıldığı ve ‘anonim’ olarak müzede sergilendiği belirtilmiş. Bu açıklama, Levent Kazak‘ın durum tespiti yaptığı ve bu tabloyla ilgili, “fikir hırsızlığı ürünü” ifadelerini yalanlamaya yetip yetmediği hala tartışma konusu.
Tablo üzerinde Google’da araştırma yaptık. Atlara Su İçiren Adam ile Çamaşır Yıkayan Kadınlar ismini arattığımızda verimli hiçbir sonuç çıkmıyor.
Tarama yaptığımızda Avusturyalı ressam Friedrich Gauermann’ın Pferde an der Tränke in sommerlicher Landschaft tablosuna ulaştık.
- Alpay Özalan‘ın arkasında bulunan tabloyla kıyaslandığında resmin üzerine orijinalinden farklı olarak, erkeğe sarık kadınlara ise başörtüsü eklenerek ve manzarada belli belirsiz değişiklikler yapılarak çizildiği anlaşılıyor.
Tabloyla ilgili incelemelere devam ettiğimizde Friedrich Gauermann‘ın bu tablosunun bir başka versiyonuna daha ulaştık. Alman ressam Ludwig Hartmann tarafından yapılan “Bauer mit Pferden am Waldteich” isimli eseri ile Gauermann’ın tablosu arasındaki farkı ayırt edebilmek ne kadar zor olsa da kullanılan renklerin tonlarında bir farklılık olduğu görülüyor.
TBMM’deki tablonun aslı Resim Müzesi’nde
TBMM, eserin Milli Saraylar Resim Müzesi’nde Osmanlı Sarayı’nda Manzara bölümünde sergilendiği belirtmişti. İlgili tabloyu yerinde incelemek adına Dolmabahçe Sarayı’nda bulunan Milli Saraylar Resim Müzesi’ne gittik. Tablonun giriş katında, “Osmanlı Sarayında Manzara” kısmında bulunduğunu gördük.
Manzara odasındaki tüm eserlerin künyesinde ressamların ismi verilmişken iddiaya konu olan tablonun künyesinde eseri yapan kişi için “anonim” notu düşülmüş.
TBMM’nin açıklaması, çalıntı iddialarından yalnızca birini yanlışlamaya yetiyor
Olayın gelişim süreci ve bizim araştırmalarımız birleştiğinde TBMM’nin ‘çalıntı’ iddialarından yalnızca birinin yanlış olduğunu ortaya çıkardığını söyleyebiliriz. Yani eser asıl yerinden çalınan kayıp bir tablo değil. Milli Saraylar tarafından yaptırılmış ve halihazırda sergileniyor. Alpay Özalan’ın arkasındaki tablo, Resim Müzesi’ndeki yağlı boya tablonun dijital bir kopyasından başka bir şey değil.
Geriye, yalnızca fikir hırsızlığı yani ‘intihal’ iddiası kalıyor. Sözlük anlamına göre başkasının eserini kendi yaptığı çalışma gibi kullanarak, kaynak göstermeksizin sergilemek “intihal” anlamına gelir.
Milli Saraylar tarafından yaptırılan bir tablonun ilham ve ressamının belirtilmemesi, düzeltmenin güvenilirliği üzerinde soru işaretleri bırakabilir. Ancak, tablonun ünlü bir sanatçı tarafından resmedilmiş olması ve oluşturulma tarihi, intihal yerine ‘topluma mal olmuş bir eser, esinlenilebilir’ görüşünü de tartışmaya açabilir.
Malumatfuruş da bu konuyla ilgili bir inceleme yayımladı.
Etiketler
Diğer Yazılar
Nilsu Özkahraman
Kaynaklar
