Videonun ‘Hastalık X’ için tanıtılan yeni maskeleri gösterdiği iddiası

19 Oca 2024

14:17

Yanlış

Doğru

Yanlış İlişkilendirme

Sonuç

“Hastalık X” henüz tanımlanmamış ve varsayımsal hastalıklar için kullanılan bir tabir.
Videodaki maske geçtiğimiz hafta Dünya Ekonomik Forumu’nda düzenlenen ‘Hastalık X için Hazırlık’ oturumunda tanıtılmadı.
Söz konusu maske BioVYZR 1.0. 2020’de, Covid-19 pandemisi sırasında, Vyzr Technologies şirketinin kurucu ortağı Yezin Al-Qaysi tarafından tasarlandı.
Maskenin YouTube tanıtımında ürünün 2020’de satışta olduğuna dair bilgi yer alsa da şirketin güncel web sitesinde ürün satışı bulunmuyor.
‘Disease X’ (Hastalık X) ve ‘BioVYZR 1.0’ anahtar kelimeleri ile internet taraması yapıldığında ilgili herhangi bir sonuca ulaşılamıyor.

İddia Yayılımı

Geçtiğimiz hafta ‘Güvenin Yeniden İnşası’ ana temasıyla düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu’nun ‘Preparing for a Disease X (Hastalık X İçin Hazırlık)’ oturumu tartışmalara yol açtı. Sosyal medyada X hastalığının ölümcül bir bulaşıcı hastalık olarak ortaya çıktığı; bu nedenle Dünya Ekonomik Forumu’nda tartışıldığı öne sürüldü.

Ancak gerçek bu değildi. X Hastalığı, gelecekteki sağlık krizlerini planlamak adına kullanılan varsayımsal bir hastalıktı. Dünya Sağlık Örgütü, ‘hastalık x’ kavramını halk sağlığı açısından en büyük riski oluşturan hastalıklar listesine eklemişti. Açıklama olarak ‘Hastalık X, ciddi bir uluslararası salgının, insanlarda hastalığa neden olduğu henüz bilinmeyen bir patojenden kaynaklanabileceği bilgisini temsil eder.’ notu düşülmüştü. Bu adımın amacı, gelecekte ortaya çıkabilecek bilinmeyen bir hastalık için erken ar-ge hazırlığını mümkün kılmaktı.

Fakat yapılan resmi ve bilimsel açıklamalar komplo teorilerinin yayılmasının önüne geçemiyor. 19 Ocak 2024’te bir X kullanıcısı, ‘Davos’ta ‘hastalık X’ için tanıtılan yeni maskeler’ başlığıyla bir video paylaştı. Videoda kask gibi ancak gövdeye kadar geçirilen bir maske reklamı yapıldığı görülüyor.

Kanıt

Videodan alınan ekran görüntüsü tersine aratıldığında, 19 Ekim 2020 tarihinde VYZR Technologies isimli YouTube kanalından ‘BioVYZR Tanıtımı’ başlığı ile paylaşıldığı görülüyor.

Videonun açıklama kısmında ‘BioVYZR 1.0, kolay nefes almanıza yardımcı olmak için motorlu hava temizleme teknolojisini kullanan kişisel korumada bir atılımı temsil eder.’ ifadesi yer alıyor. Ayrıca ‘yine tükenmeden sizinkini alın’ notu da eklenmiş. Bu da ürünün Ekim 2020’de, yani Covid-19 pandemisi devam ederken satışta olduğu anlamına geliyor.

Anahtar kelimelerle aramamıza devam ederken maskenin mucidi Al-Qaysi’nin Kasım 2020’de Business Insider’a verdiği röportaja ulaşıyoruz. Haberde maskelerin yeterince koruma sağlayıp sağlamadığı konusunda tartışmalar olduğu; tartışmaların ortasında VYZR Technologies şirketinin kurucu ortağı Al-Qaysi’nin tüm açılardan koruyan ve arkasında yerleşik bir hava temizleme sistemine sahip BioVyzr’ı icat ettiği belirtilmiş.

Fakat şirketin web sitesinde BioVyzr 1.0’dan güncel olarak hiç bahsedilmemiş. Instagram sayfalarında ise son olarak 6 Ocak 2021’de BioVyzr paylaşımı yapılmış.

View this post on Instagram

A post shared by VYZR™ Technologies (@vyzrtech)

Öte yandan, ‘Disease X’ ve ‘BioVyzr’ anahtar kelimeleri ile Google taraması yapıldığında maskelerin ‘Hastalık X’ için Dünya Ekonomik Forumu’nda tanıtıldığına dair hiçbir sonuca ulaşılamıyor.

Bu sonuca itiraz et