Videonun 2023 Perseid meteor yağmuru esnasında Erzurum’da kaydedildiği iddiası

Araştırmamıza öncelikle meteorolojik forum sayfasının iddiasından başladık. Sayfa, ele aldığımız ilk iddiaların gerçeği yansıtmadığını belirterek videonun üzerine Türkçe ses montajı yapıldığını ve aslında 2020 yılında Endonezya’da kaydedildiğini iddia etmişti. Kaynağını ise Espaço do Conhecimento UFMG (Universidade Federal de Minas Gerais)’in resmi Facebook sayfası olarak göstermişti.

Minas Gerais Eyaleti hükümeti ve Minas Gerais Federal Üniversitesi ortaklığıyla açılan müzenin hesabından yapılan ilgili paylaşımda havada parladığı görülen şeyin bir meteor değil, Space X’in Dünya’nın yörüngesine girmeyi başaramayan bir uydusu olduğu belirtilmiş. İddiaya göre uydu, Endonezya’da düşmüş.

Ancak 2020 yılında Endonezya’da düşen bir Space X uydusu haberine tarayıcılardan ulaşılmıyor. 

Bunun üzerine videodan aldığımız ekran görüntüsünü tersine görsel arama metoduyla detaylıca araştırıyoruz. Araştırma sonucunda edindiğimiz kayda değer tek bilgi ise Endonezce ‘jatuh di Surabaya meteor’, yani ‘Surabaya’ya meteor düştü’ ifadesi oluyor. Söz konusu ifadeyi araştırdığımızda ise, Endonezya ve yurt dışı haberleri yapan Tribun Timur’un YouTube kanalına ulaşıyoruz. Kanalda ‘Surabaya’ya düşen meteorun viral videosu’ başlıklı ve 8 Mayıs 2020 tarihli bir haber olduğu görülüyor.

Ayrıca Tribun Timur konuya dair yaptığı yazılı haberde @aslisuroboyo isimli Instagram hesabından yapılan paylaşıma atıfta bulunulmuş. @aslisuroboyo 8 Mayıs 2020’deki gönderisinde iddia videosunu paylaşmış ve altına şu notu düşmüş:

‘Sektasan’da dolaşan iki video Sidosermo bölgesinde meteor görüldüğünü iddia ediyor. Ancak WhatsApp grubundan gelen bilgilere, net bir kaynak yoksa hemen güvenilmemelidir. Aslisuroboyo ekibi videonun gerçekliğini kontrol etmeye çalıştı ve meteorun ateş hattı desenine çok benzeyen birkaç amatör video buldu. Sonuna gelene kadar videoya bakın.

Birebir aynı olan herhangi bir video bulamasam da en benzer ateş hattı deseni Guam takımadalarında, Mikronezya Pasifik’te meydana geldi. Orijinal video 2019’un sonunda gerçekleşti, ancak roket Çin’in Wenchang kentinden bir uydu fırlatan roketten Guam adalarının etrafına fırlatıldı. 

Peki bugün şafak vakti Sidosermo meteorunun videosunu kim çekti?’

 

View this post on Instagram

 

A post shared by ASLI SUROBOYO | VISIT SURABAYA (@aslisuroboyo)

@aslisuroboyo’nun yaptığı karşılaştırmalı paylaşımda Aralık 2019’dan olduğunu iddia ettiği görüntülerle iddia görüntüleri oldukça benzeşiyor.

Diğer yandan Aralık 2019’da Guam adalarında gökyüzünde görülen meteor veya roket parçalarıyla ilgili haber yapılıp yapılmadığını incelediğimizde, PNC Guam’ın ‘Friday night lights may have been debris from Chinese commercial rockets (Cuma gecesi ışıkları Çin ticari roketlerinin enkazı olabilir)’ başlıklı ve 28 Aralık 2019 tarihli haberine ulaşıyoruz. Haberde iddia videosuna benzer görüntüler verilmiş. Ayrıca Guam Ulusal Güvenlik/ Sivil Savunma Ofisi, konuya dair açıklama yaparken Çin basınında yer alan ‘Wenchang fırlatma sahasından Cuma gecesi saat 20.45’te fırlatılan test uydusu’ haberlerine atıfta bulunmuş. Ancak konu kesinlik kazanmamış.

Friday night lights may have been debris from Chinese commercial rocket. https://t.co/GWo23r43Fo pic.twitter.com/NrG6lEsfmK

— Pacific News Center (@PNCGuam) December 28, 2019

Sonuç olarak, videonun orijinal kaynağına ulaşılamasa da, aynı videoya 2020 yılına kadar; benzer görüntülere ise 2019 yılına kadar ulaşılabildiğini söylemek mümkün. Videonun 2020’de paylaşılan versiyonlarından güncel iddialardaki sesin sonradan montajla eklendiği de açıkça fark ediliyor.