
Videodaki sesin Mars’ta kaydedildiği iddiası
30 Oca 2023
15:30
Sonuç
- Görüntüler, NASA’nın Curiosity uzay aracı tarafından kaydedildi.
- Curiosity aracının mikrofonu bulunmuyor.
- NASA’nın Mars’a gönderip ses kaydı alabildiği ilk aracı gezegene 2021’de iniş yapan Perseverance. Videodaki ses, Perseverance’ın kaydettiği seslerle de uyuşmuyor.
İddia Yayılımı
Sosyal medyada uzaya dair videolar her zaman ilgi çeker. Kimi kullanıcılar, onları şaşırtan veya estetik olarak büyüleyen görüntüleri, doğruluğunu kontrol etmeden beğenir hatta yeniden paylaşarak dolaşıma girmesine yardımcı olur.
Son birkaç yıldır Mars ile ilgili yayılıma giren iddiaların başında sözde gezegendeki sesleri barındırdığı iddiasıyla paylaşılan bir video var.
Mars'ın seslerini dinleyin!!! 128 milyon mil uzakta.pic.twitter.com/WLzY1Jy9sU
— Uzayı Keşfet (@uzayakesiif) January 29, 2023
Söz konusu videonun doğruluğunu inceledik.
Kanıt
Video, 6 Ağustos 2012’de Mars’a inen NASA keşif aracı Curiosity’den
Videodan ekran görüntüsü alıp tersine görsel arama yaptık. Görüntüler, Curiosity aracı tarafından çekilip 2020 yılı Mart ayında NASA tarafından paylaşıldı.
Keşif aracı Curiosity’nin 1,8 milyar piksellik bir Mars panaroması çektiğine dair yayımlanan NASA raporlarındaki görüntüler ile iddia videosunu eşleştirebiliyoruz.
Evet görüntülerin Mars’tan olduğu kısmı doğru ancak sesin bu gezegende duyulduğu iddiası biraz daha karmaşık. Çünkü Curiosity’nin üzerinde mikrofon bulunmuyordu. Mars’a gönderilen araçlardan ancak Perseverance’da mikrofon kullanılabildi.
Video, daha önce de dolaşıma girmiş ve NASA çalışanı Umut Yıldız paylaşımla ilgili açıklama yapmıştı. Yıldız, görüntülerin Curiosity’den olduğunu ancak bu araçta mikrofon bulunmadığını ve sesin sonradan eklendiğini söylemişti.
NASA’nın mikrofonlu ilk keşif aracı Perseverance’dan elde ettiği sesler paylaşıldı. Burada iddia videosundaki sese ulaşamıyoruz.
2019’da yine NASA tarafından bir Mars kaydı paylaşıldı. Ancak paylaşılan ses yerdeki titreşimi ölçmek için kullanılan sismometre ile kaydedilmişti. “Muhtemel Mars Depremi” başlığı ile paylaşılan ses kaydı, iddia videosuna eklenene benzese de aynısı olduğunu söyleyemiyoruz.
İddia tweet’inin kaynağında yanlış bilgi uyarısı yer alıyor
İddia tweet’inin kaynağı, Amazing Astronomy’nin paylaşımına baktığımızda gönderinin hemen altına Twitter’ın yanlış bilgi uyarısının eklendiğini görüyoruz.
Sonuç olarak videodaki seslerin sonradan eklendiğini söyleyebiliriz.
Video daha önce Snopes ve Malumatfuruş tarafından da incelenmişti.