Video Romanya’daki aşı karşıtı protestoyu göstermiyor

6 Eki 2021

9:37

Yanlış

Doğru

Sonuç

İddia kaynağı görüntü; COVID-19 aşılarına yönelik 2021’e ait bir eylemi değil, 2017’de Bükreş’te büyük bir yolsuzlukla mücadele protestosunu gösteriyor.

İddia Yayılımı

Son birkaç haftadır sosyal medyanın gündeminde yer alan bir videonun, Romanya’daki Covıd-19 aşı eylemlerini gösterdiği iddia ediliyor. Yerli ve yabancı sosyal medya kullanıcılarının paylaştığı iddia kaynağı video, yüksek oranda yayılım gösteriyor. Aşı karşıtı sosyal medya kullanıcıları Romanya halkını tüm dünya ülkelerine örnek gösterirken, videonun iddia edildiği gibi aşılara yönelik bir eylemi göstermediğini söyleyenler de var.

Birçok sosyal medya kullanıcısı, Romanya’da zorlamanın işe yaramadığını ve Romanya hükümetinin vatandaşların %70’i eylem yapınca tüm aşılama merkezlerini kapattığını iddia ederek videoyu paylaşıyor.

Bazı yerli sosyal medya kullanıcıları da paylaşımlarıyla Romanya halkına destek veriyor. Aynı zamanda video Tiktok’ta klipleştirilerek paylaşıldı ve sosyal medya platformlarında 200.000’den fazla görüntülenme elde etti.

Kanıt

İddia kaynağı video hakkında detaylı araştırma yaptığımızda videonun, Bükreş’te hükümet yolsuzluğuna karşı 2017’de düzenlenen devasa bir protestoyu gösterdiği gerçeği ile karşılaştık. Video ve videoya ait fotoğrafın sosyal medyada yanlış bir iddiaya konu edilerek yayılım gösterdiğini tespit ettik.

Kaynağı tam olarak bilinmeyen görüntünün, korona virüsün ilk olarak Ocak 2020’de Çin’in Wuhan şehrinde tespit edilmesinden yaklaşık üç yıl önce sosyal medyada dolaşımda olduğu görülüyor.

Romen haber ajansı Ştirile ProTV ait filigran taşıyan video ve 5 Şubat 2017’de Bükreş Victorei Meydanı’ndaki büyük gösterinin Reuters haber kaynağındaki resimleri iddianın doğru olmadığının delillerinden. Aslında 31 Ocak 2017’de, Romanya Başbakanı Sorin Grindeanu’nun bir aylık kabinesi, birkaç yolsuzluk suçunu suç olmaktan çıkaracak bir acil durum kararnamesini onaylayınca seçmenler öfkelendi. Romanya’nın batılı müttefikleri tarafından geniş çapta eleştirilen kararname, 5 Şubat 2017’de Romanya’da en az yarım milyon insanın sokaklara çıkmasıyla, 1989’da komünizmin çöküşünden bu yana en büyük halk ayaklanmasına yol açtı.

Videoya dair yanlış iddianın yanı sıra, halkın protestosu üzerine COVID-19 aşı merkezlerinin “kapatıldığı” iddiası da yanlış. Romanya aşılama hızını yavaşlattı, ancak tamamen durdurmadı. “Romenlerin COVID-19’a karşı aşılama istediğinin artmasıyla” tekrar hızlanacağını söyledi. AFT doğrulama platformunun aşı merkezlerinin kapatıldığına dair iddianın doğru olmadığını gösteren bir araştırması var.

Bu sonuca itiraz et