Türkiye’de domuz etinin satışına yeni mi izin verildi?

Görsel güncel değil

X tarafından paylaşıma eklenen uyarı notunda tweet’te yer alan görselin Milli Gazete’nin 14 Aralık 2016 tarihli haberinden aldığı belirtilmiş. Görsele bahse konu haberde ulaşılabiliyor. Ayrıca aynı görsel tersine aratıldığında 14 Aralık 2016 öncesine ait başka bir kaynağa ulaşılamıyor.

Domuz eti satışı her zaman yasaldı

İddia paylaşımına eklenen görselin 2016 tarihli olmasından anlaşılacağı üzere, Türkiye’de domuz eti satışına izin verilmesi yeni bir husus değil. Hatta aksi bir durum cumhuriyet tarihinde söz konusu olmamış.

7 Eylül 1942 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan ‘Gıda maddelerinin ve umumi sıhhati ilgilendiren eşya ve levazımın hususi vasıflarını gösteren nizamname’de;

-Tereyağı ve margarindan maada diğer yenilen sulp yağların eritilmiş iç yağı, eritilmiş kuyruk, domuz yağı, koko (Hindistan cevizi yağı) ve bunun rafine edilmiş şekli olan (vejetalin) gibi herhangi bir hayvan veya nebatın adını taşıyan yağlar, munhasıran o hayvan veya nebatın yağından yağından ibaret olmalıdır.

-Pastırmalar umumiyetle sığır etinden yapılır. Sucuklar sığır, koyun, keçi ve domuz etlerinden imal edildiği gibi deve ve etleri yenilen av ve kanatlı hayvanların etlerinden de yapılabilir.

-Et konserveleri (kavurma), et hulasaları ve mütekasif et suları sığır, koyun, domuz ve etleri yenilen av ve kanatlı (tavuk vs.) hayvanların etinden yapılır ve kaplarının üzerinde, amilinin adı ve adresi ile yapıldıkları etin cinsini ve istimal suretini gösteren bir etiket bulunur.

maddeleri bulunuyor. Dolayısıyla 1942 yılında dahi domuz eti ve yağının kullanımı veya satışında herhangi bir yasak olmadığı görülüyor.

Günümüze daha yakın bir tarihte, 2000 yılında da domuz eti satışı ile ilgili değişen herhangi bir şey olmadığına hem dönemin Tarım ve Köyişleri Bakanı Hüsnü Yusuf Gökalp’in mecliste kendisine sorulan bir soruya verdiği cevaptan hem de 10 Şubat 2000 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan ‘Türk Gıda Kodeksi Et Ürünleri Tebliği’nden ulaşılabiliyor.

Amacı et ürünlerinin tekniğine uygun ve hijyenik olarak üretilmesi, hazırlanması, işlenmesi ile muhafaza, depolama, taşıma ve pazarlanmasını sağlamak üzere, ürünün özelliklerini belirlemek olan tebliğde domuz eti de Türkiye’de geleneksel olarak tüketilen diğer et ürünleri ile bir arada tutulmuş. Yani tıpkı sığır, kuzu ya da tavuk eti gibi domuz etinin de üretimi ve muhafazası konusunda kurallar belirlenmiş. Bu da bizi, açık bir şekilde Türkiye’de domuz eti satışının yasak olmadığı sonucuna götürüyor. 

Öte yandan, TBMM’nin 2 Mart 2000 tarihli birleşiminde dönemin Tarım ve Köyişleri Bakanı Hüsnü Yusuf Gökalp’in kendisine sorulan domuz çiftlikleriyle ilgili soruya verdiği cevapta da domuz eti satışının yasak olmadığı anlaşılıyor.

Gökalp cevabında, Türkiye’deki et tebliğinin uluslararası standarda göre oluşturulduğundan ve dolayısıyla tebliğde dünyada da tüketilen kırmızı et kaynaklarının sığır, koyun, keçi, deve, domuz olarak belirlendiğinden bahsediyor. Resmi olarak domuz yetiştiriciliği, domuz eti ithali ya da domuzun pazarlanmasıyla ilgili tebliğde herhangi bir madde yer almadığını ancak domuz eti satılırken ‘domuz etidir’ notu eklenmesinin mecburi olduğunu belirtiyor.

Yine, 7 Temmuz 2006’da Resmi Gazete’de yayınlanan ‘Türk Gıda Kodeksi Çiğ Kırmızı Et ve Hazırlanmış Kırmızı Et Karışımları Tebliği’nde domuz eti; büyükbaş, küçükbaş hayvanların yanında ‘diğer kasaplık hayvanlar’ kategorisinde sınıflandırılmış.