Suudi Arabistan’da çarşafın zorunlu olmaktan çıkarıldığı iddiası

Kadınlar ve erkeklerin eşit hakları olmaması nedeniyle insan hakları kuruluşlarının çoğu zaman odak noktası olan Suudi Arabistan, Küresel Cinsiyet Eşitsizliği 2022 (Global Gender Gap Report) raporunda 127. sırada yer alıyor.

Suudi Arabistan kadınlara yönelik kısıtlamalara dair “sosyal reformlarla” bu durumun  yumuşatılması yönünde düzenlemeler yapmaya başlamıştı. Resmi Gazete ‘de yayımlanan düzenlemelerle kadınlara yönelik haklar tanımıştı.  Kraliyet kararnamesi olarak yürürlüğe giren düzenlemeyle kadınlara; seyahat, çalışma düzeni, sosyal güvence, medeni durum, stadyumda futbol maçı izleme, araba kullanma gibi kadınların sosyal haklarına yönelik yapılan kısıtlamaları hafifletme politikasına gidilmişti.

Geçmişe dair arama yapıldığında birçok haber sitesinde bu düzenlemelere ilişkin haberleri görüntülemek mümkün.

Çarşaf zorunluluğu tartışmaları 2018’den bu yana sürüyor

İddia söyleminin kaynağının ortaya çıkışı, ülkede yaptığı reformlarla gündeme gelen Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed Bin Selman’ın, kadınlara yönelik kısıtlamaların azaltılmasıyla ilgili  19 Mart 2018’de verdiği röportajdaki söylemlerine uzanıyor.

Muhammed Bin Selman, CBS News’te  Norah O’Donnel’le verdiği röportajda, kadınlara yönelik olarak, “Kanunlar çok açık ve Şeriat kanunlarında şart koşulmuştur: Kadınların erkekler gibi düzgün ve saygılı giysiler giymesi. Ancak bu, özellikle siyah bir abaya veya siyah bir başörtüsünü belirtmez. Ne tür düzgün ve saygılı bir kıyafet giyeceğine karar vermek tamamen kadınlara bırakılmıştır” ifadelerini kullanmıştı.

Selman verdiği röportajda, şeriat kanunlarının açık olduğunu saygılı ve edepli kıyafetler giyilmesi gerektiğine dikkat çekmiş.

Mohammed bin Salman has curbed the powers of Saudi Arabia’s “religious police,” who until recently were able to arrest women for not covering up. And he says Islamic law “does not particularly specify a black abaya or a black head cover.” pic.twitter.com/mgKEt35NoK

— 60 Minutes (@60Minutes) March 19, 2018

Fakat Muhammed Bin Selman’ın açıklamaları incelendiğinde, çarşafın Kur’an’da yeri olmadığı için kaldırıldığı ve kadınların artık çarşaf giymek zorunda olmadığı bilgisi yer almıyor. Yaptığı açıklamaların her ne kadar çarşaf zorunluluğun kaldırılması yönünde olduğu anlaşılmış olsa da Suudi Arabistan’da konuya ilişkin  hukuksal düzenleme mevcut değil.

Suudi Arabistan’da kadınların geçmiş yıllarda kıyafet yasağı uygulamaları için  protestolar düzenlendiği de anlaşılıyor. Protestolarda Suudi kadınlar tepkilerini ortaya koymak için çarşaf ve abaya giymemişlerdi. Böylece kıyafet yasasına ilişkin düzenlemenin gelmesine  dikkat çekmek istemişlerdi.