Stanford Üniversitesi’nin kuruluşunun Harvard reddi ile bir ilgisi var mı?

13 Nis 2024

0:54

Yanlış

Doğru

Uydurma

Sonuç

Stanford ve Harvard, iddianın doğru olmadığına dair açıklama yaptı.
Stanford çiftinin oğlu Leland Jr. henüz 15 yaşındayken tifo hastalığı sebepli öldü. Harvard’a gidemedi.

İddia Yayılımı

Sosyal medyada Harvard Üniversitesinin kuruluşu ile ilgili bir anlatı dolaşımda.

Anlatı şöyle:

Yaşlı çift, Harvard Üniversitesinde okuyan oğullarını kaybettikten sonra rektörle görüşmeye giderler. Yaşlı kadın söze başlayarak rektöre, “bir sene önce kazada kaybettikleri oğulları için bir anıt yaptırmak istediklerini” söyler. Rektör bunun üzerine “biz Harvard’da okuyan ve sonra ölen herkes için bir anıt dikecek olsak, burası mezarlığa döner…” der. Yaşlı kadın “Hayır, hayır” diyerek “Anıt değil… Belki, Harvard’a bir bina yaptırabiliriz.” Rektör kılık kıyafetlerine bakıp alaycı ve sert bir tavırla “Bina mı?” diyerek tekrarla. “Siz bir binanın kaça yapıldığını biliyor musunuz? Sadece sın yaptığımız bölüm yedi buçuk milyon dolardan fazlasına çıktı…” Tartışmayı noktaladığını düşünür.

Yaşlı kadın sessizce kocasına döner: “Üniversite inşaatına başlamak için gereken para bu muymuş? Peki, biz niçin kendi üniversitemizi kurmuyoruz?” der.

Rektörün yüzü karmakarışık olur. Yaşlı adam başıyla onaylar. Bay ve Bayan Leland Stanford dışarı çıkarlar. Doğu Kaliforniya’ya, Palo Alto’ya gelirler ve Harvard’ın artık umursamadığı oğulları için onun adını ebediyen yaşatacak üniversitesini kurarlar.

Bu üniversite Amerika’nın en önemli üniversitelerinden birisi olan Stanford’dur.

Kanıt

Konuyla ilgili araştırmamıza anahtar kelime araması ile başladık. Stanford Üniversitesinin facts.stanford.edu web adresinde kuruluşa dair bilgiler yer alıyor.

Buradaki aktarıma göre kuruluş hikayesi gerçekten de Jane ve Leland Stanford çiftinin tifodan ölen çocukları Leland Jr.’ın anısına kurulduğu doğru. Ancak Leland Jr. tifodan öldüğünde henüz 15 yaşındaymış. Yani Harvard Üniversitesinde okuduğu iddiasının yanlış olduğu şimdiden açığa çıktı.

Kuruluş hikayesinin devamına dönelim. Oğullarının 1884’teki ölümünden sonra servetlerini onun anısı için kullanmak isteyen Stanford çifti, gelenekselin dışında bir üniversite kurmaya karar vermiş. Çoğu özel üniversitenin yalnızca erkek öğrenci kabul ettiği dönemde karma eğitim, dini-mezhepsel olmayan, pratik, kültürlü ve faydalı vatandaşlar yetiştirmek istemişler.

Kaliforniya’da valilik ve senatörlük yapan Leland Stanford, servetinin önemli bir kısmını dünyanın en saygınları arasında anılacak olan üniversiteye adamış.

Stanford: İnternette okuduğunuz her şeye inanamazsınız

Üniversitenin Stanford Magazine isimli sitesinde iddia ile ilgili 1998’de yayımlanmış bir doğruluk kontrolü yer alıyor. İncelemenin giriş cümlesi: İnternette okuduğunuz her şeye inanmazsınız.

Stanford Magazine, anlatının yanlış ve saçma olduğunu; Leland Jr.’ın 15 yaşında tifodan öldüğünü ve Harvard’a hiç kaydolmadığını yazıyor. Aile, Harvard Başkanı Charles Eliot’u ziyaret etmiş ancak bunun sebebi iddiadaki gibi üniversite içinde bir bina yapmak değil üniversite kurma konusunda tavsiye almakmış.

Siteden yapılan doğrulamada dikkat çekilen bir diğer nokta da zengin bir demiryolu baronu Leland Stanford ve eşinin eski püskü kıyafetler giydiğinin söylenmesi. Bu dokunuş hikayeyi daha dramatik ve “hayat dersi” çıkarılması için eklenmiş olmalı.

Harvard: Hikaye 1998’den bu yana tekrarlanıyor

Stanford Magazine gibi Harvad’ın da Harvard Magazine isimli bir sitesi var. İddiada kibirli bir rektörün temsili ile geçen Harvard, bu iddia ile ilgili açıklama yayımlamış.

Yazıda bu iddianın doğru olup olmadığının Harvard içindeki öğrenci grubu olan Primus’a zaman zaman sorulduğu belirtilip anlatının uydurma olduğunu söyleniyor ve Stanford Magazine’in yazısına yönlendirme yapıyor.

Stanford Üniversitesi, doğrulama platformu Lead Stories ve USA TODAY‘in maillerine dönüş yaparak yeniden iddianın asılsız olduğunu açıkladı.

Bu sonuca itiraz et