Sayıştay’ın 2019 yılındaki raporunda, Amasra’daki madenle ilgili ‘risk uyarısı’ olduğu iddiası

Sayıştay raporunda ne yazıyor?

Sayıştay’ın 2019 yılında yaptığı denetimde Amasra’daki maden ocağında bazı eksiklikler ve riskler tespit edilmiş. Bulgular kısmının 7. bölümünde solunabilir ve patlayabilir tozla mücadele kapsamında alınan önlemlerde aksamalar olduğu saptanmış. Sosyal medyada da yayılımda olan raporun 65. sayfasında madenin üretim derinliğinin -300 metre olduğu ve çalışılan damarlardaki gaz içeriğinin yüksek olduğu ve bu durumun arıza zonlarında riskin artarmasına neden olduğu belirtilmiş. Raporun devamında tedbir olarak Kurum Degaj Yönergesi’ndeki hükümlerin uygulanmasının gerekliliği aktarılmış.

Kurum Degaj Yönergesi’ne göre degaj riski

Türkiye Taşkömürü Kurumu’nun 2019 yılına ait ani gaz ve kömür püskürmesi (degaj) olaylarına karşı alınacak emniyet tedbirleri yönergesinde, riskli madenlerin alması gereken önlemlerden bahsediyor. Yönergenin degaj riski belirlenmesi başlığı altında 9. sayfada bir çizelge bulunuyor. Bu çizelgeye göre madendeki damarların gaz içeriği miktarına göre degaj riski belirtilmiş.

Yönergeye göre maden damarında (kütlesinde) bulunan gaz içeriğinin fazla olması patlama riskini artırıyor. Bunun yanı sıra gaz basıncı, faylanma (yer düzleminin hareketlenmesi) arıza zonları ve kömürün yapısı da gazın ani bir şekilde ortaya çıkmasına yani ‘degaj’ de denilen patlamaya neden olabiliyor.

Amasra Müessesi’nin kömür damarlarındaki gaz içeriğinin riski

Sayıştay’ın yapmış olduğu denetim sonucunda Amasra’daki madenin kömür damarlarında bulunan gaz içeriği miktarı belirlenmiş. Raporda atıf yapılan yönergedeki olması gereken gaz miktarı ile madende tespit edilen gaz içerikleri karşılıştırıldığında degaj riski olduğu ortaya çıkıyor.

2019 yılının haziran ayında yapılan sondaj çalışmalarında üç koldaki gaz içeriğinin yüksek olduğu tespit edilmiş. Bu kolların -350 metrede ve gaz içeriğinin ton başına 6 m³’ten fazla olduğu da riskin olduğunu göstermektedir. Tablonun ikinci ve beşinci satırında bulunan damarlardaki gaz içeriğinin az çıkmasının nedeni ise taşlı damarların geçirimli olmasıdır.

Ayrıca 5 Ekim 2022 tarihinde Sayıştay Başkanlığı Enerji Grup Başkanı İbrahim Özkarcı, Amasra Taşkömürü İşletme Müessesi’ne ziyarette bulunmuş. Ziyarette esnasında Özkarcı’nın -300/350 kotlarında ayakta incelemelerde bulunduğu aktarılmış.

Prof Dr. Övgün Ahmet Ercan’a Sorduk