Prof. Dr. Ahmet Taşağıl’ın sözleri bağlamından koparılmış

Taşağıl’ın sözleri bağlamından koparılmış

Erişebildiğimiz en eski paylaşım, 12 Kasım 2014 tarihinde yapılmış. Dolayısıyla, Prof. Dr. Ahmet Taşağıl’ın 2014 yılı öncesinde Orhun Yazıtlarının yazıldığı 8. yüzyılda Alman ve Fransız uluslarına odaklanan bir söylemi olup olmadığını inceledik.

Bu kaynaklar arasında sadece Ceviz Kabuğu programının 30 Mayıs 2014 tarihli  ‘Türk Kimliği’ temalı bölümünde bilhassa Fransa ve Almanya örneklemesini kullanarak yaptığı bir yorum bulunmakta.

Programda Ahmet Taşağıl’ın 2013 yılında çıkardığı Kök Tengri’nin Çocukları adlı araştırma tarih kitabından bahsedilir. Bu kitap, özellikle İslamiyet öncesi Türklerin Orta Asya’dan Avrupa’ya yayıldığı dönemlere ışık tutmaktadır.

Sunucu Hulki Cevizoğlu’nun sorularıyla ilerleyen programın bu bölümünde Türk kelimesinin ortaya çıktığı yıllar hakkında konuşurlar. ‘Türk’ kelimesinin ilk kez bahsedildiği yazılı kaynaklar (Orhun Yazıtları, Bizans-Roma ve Pers kayıtları) programın odak konusudur.

Cevizoğlu bahsi geçen kitapta ‘Türk Kavimlerinin Ortaya Çıkışı’ bölümünden şu kısmı okur:

‘Bilindiği gibi Türk adı 542 yılında tarih sahnesinde yer alan, 552’de bağımsızlığını ilan eden Göktürk Devleti ile resmi bir kimlik kazanmıştır.’ (s.43) ‘Türkçede cins isim olarak eskiden beri mevcut olduğu bilinen Türk kelimesinin Altaylı, yani Seyhun Nehri kuzeyi ve doğusu kavimleri ifade etmek üzere 420 tarihli bir Pers metninde ve daha sonra yine 515 hadiseleri dolayısıyla Türk Hun tarihinde kullanıldığı bilinmektedir.’ (s.44)

Ahmet Taşağıl, döneme ait yabancı kaynaklarda Göktürklerin 542 yılında göçebe bir kavim olarak anlatıldığından ve 552 yılındaki başka bir kaynakta örgütlenmiş bir devlete dönüşmüş olduklarından bahseder.  Buradan sonra ele alınan konuların tamamı ‘örgütlenmiş bir devlet yapısı’ bağlamındadır.

Bunun üzerine Cevizoğlu, bu kaynaklarla ilgili merak edilen bir soruyu dile getirir: ‘Bu tarihlerde Türklerin dışında başka hangi isimler kaynaklarda geçmektedir?’

Çinli, İranlı, Arap ve Bizanslı ulusların varlığından bahseden Taşağıl, ‘Şunu da söyleyeyim. Avrupa kavimleri tam oluşmuş değil,’ diye ekler. Cevizoğlu’nun ‘Mesela Almanlar, Fransızlar?’ diye sorması üzerine Taşağıl şu açıklamayı yapar:

‘Yok, hayır. Zannediyorum ki Fransızların oluşması 743 yılı civarında… Gotlar, Franklar ve… Germen kavimleri var.‘

Bu söylemi, sosyal medyada ‘Orhun Anıtlarının dikildiği çağda Alman veya Fransız diye bir millet oluşmamıştı,’ olarak yansıtılır.

Sosyal medyada bağlamından koparılarak ve kaynak belirtmeden paylaşılan bu söz, birçok yanlış anlaşılmaya sebebiyet vermiştir. Aslında tıpkı Göktürkler öncesinde de Türk ismiyle anılmasa da günümüzdeki Türk milletinin var olması gibi o dönemde Fransız ulusu Franklar olarak, Alman ulusu ise Germenler olarak vardır. Burada Taşağıl, kavramsal bir millet olgusundan bahsetmez. Var olan bir milletin ‘örgütlenmiş bir devlet’ halini aldığı dönemden bahseder. Ek olarak, Taşağıl, Peçeneklerin, Oğuzların ve Kıpçakların Doğu Avrupa ve Balkanlar’a gelerek Avrupa’da göçlere sebep olduğundan bahseder. Dolayısıyla, Fransız ve Alman milletlerinin temelini oluşturan bu kavimlerin, günümüzün Almanya ve Fransa topraklarına doğru ilerlemesine Kavimler Göçü sebep olur.