Mehmet Şimşek’in “güneşlenme vergisi almamız gerekiyor” dediği video gerçek mi?
11 Tem 2024
11:20
Sonuç
- Video, ses klonlama tekniği kullanılarak bilgisayar üzerinden oluşturulmuş.
- Orijinal yayın, Mayıs 2024’te çekilen bir TRT Haber röportajı ve burada iddia videosundaki söylemler yer almıyor.
İddia Yayılımı
Sosyal medyada, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in katıldığı televizyon programında güneşlenme ve denize girme vergisi alınması gerektiğini söylediği iddiasıyla bir videoda paylaşıldı. Kısa sürede dolaşıma giren videoyu inceledik.
Kanıt
Video, 20 Mayıs 2024 tarihinde YouTube’a yüklenen TRT Haber özel röportajından alınmış. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in TRT Haber Kanal Koordinatörü Mücahid Eker’in sorularını cevapladığı yayını izledik.
Orijinal yayında “güneşlenme vergisi”nden söz edilmiyor. İddia videosu için kullanılan kısım orijinal yayın videosunun 1. dakikasında başlıyor. Ses klonlaması ile düzenlenen videoda “Şimdi bizim güneşlenme vergisi almamız gerekiyor. Fethiye’de Güneş aşırı derecede çok çok kullanılıyor. Yani güneşlenmenin aşırı artışı nedeniyle bir takım makroekonomik dengesizlikler ortaya çıkmıştı.” denilen kısmın yalnızca “bir takım makroekonomik dengesizlikler ortaya çıkmıştı” denilen yeri orijinal videoda var. Burada da makroekonomik dengesizliğe yol açan durum “güneşlenme” değil elbette. Mehmet Şimşek “iç talebin aşırı artışı nedeniyle bir takım makroekonomik dengesizliklerin ortaya çıktığından bahsediyor.
Videonun devamında da aynı şekilde kurgu bir metin yapay zeka aracılığıyla Mehmet Şimşek’in sesiyle görüntülere eklenmiş.
Videoya sesin sonradan eklendiği, ağız hareketlerindeki uyumsuzluktan ve ses tonunun video içindeki değişiminden, duraklamalardan da anlaşılabiliyor.
İddia kaynağından açıklama
İddia videosunu hazırlayan @fethiye_geyik isimli hesap videonun açıklama kısmına mizahi amaçla yapay zeka ile hazırlandığı notunu düşmüş.
Hesabın yüklediği videonun başında Demokrat Parti Genel Başkan Yardımcısı Cemal Enginyurt’un 9 Haziran 2024’te sosyal medya hesabından yaptığı ve Mehmet Şimşek’e “Güneş bugün çok güzel. Vergi almayı düşünüyor musun?” diye seslendiği görüntü de eklenmiş.
Sonuç olarak, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in “güneşlenme vergisi almamız gerekiyor” dediği iddiasıyla paylaşılan video gerçek değil. Mizahi amaçla yapay zeka kullanılarak üretilmiş.