
Mahsa Amini’nin mezarına yapılan anma yürüyüşünde “Tek Yol Atatürk” sloganının atıldığı iddiası
1 Kas 2022
18:10
Sonuç
- İran’da ahlak polisleri tarafından gözaltına alınan Mahsa Amini, 16 Eylül’de vefat etmişti.
- Video, 26 Ekim’de Mahsa Amini’nin vefatının 40. günü dolduğu için mezarına yapılan yürüyüşte kaydedilmiş.
- Haber kaynakları, yürüyüş esnasında atılan sloganları vermiş. Aralarında “Tek yol Atatürk” yer almıyor.
- Dikkatli dinlendiğinde Kürtçe “kadın, yaşam, özgürlük” anlamına gelen ve özellikle son protestolarda sürekli atılan “Jin, jiyan, azadi” sloganının söylendiğini ayırt edebiliyoruz.
- Orijinal video, İranlı gazeteciler tarafından 26 Ekim’de paylaşılmış. İddiadaki paylaşım ile aynı. Yani üzerine ses eklenmemiş.
İddia Yayılımı
Sosyal medyada yayılıma giren bir iddiaya göre Mahsa Amini’nin mezarını ziyarete giden insanlar, “Tek yol Atatürk” sloganı atmışlar.
Diğer yandan, gazeteci Nevşin Mengü de dahil olmak üzere bazı Twitter kullanıcıları, videoya ses eklendiğini iddia etti.
Videoyu iddiayı inceledik.
Kanıt
Mahsa Amini, İran’da ahlak polisleri tarafından gözaltına alındıktan sonra 16 Eylül’de vefat etmiş; bu olayın arkasından ülkedeki kadınların içinde bulunduğu baskıyı protesto etmek için eylemler yapılmıştı. Bu eylemler hala devam ediyor.
Videodan ekran görüntüsü alıp tersine arattığımızda görüntülerin gerçekten de Mahsa Amini’nin mezarına yürüyen insanları gösterdiğini doğrulayabiliyoruz. 26 Ekim’de Amini’nin vefatının 40. günü olduğu için mezarına anma yürüyüşü yapılmış.
Yürüyüşle ilgili haber kaynaklarında, atılan sloganlara yer verildiğini görebiliyoruz. Bunların arasında “Tek yol Atatürk” veya Atatürk’ün anıldığı herhangi bir söz yer almıyor.
Mezopotamya Ajansı, videoyu paylaştığı haberin başlığında “Jin, jiyan, azadi” sloganı ile yürüş yapıldığını vermiş.
Video dikkatli dinlendiğinde, son dönemde İran’daki protestolarda sürekli söylenen Kürtçe “jin, jiyan, azadi” yani “kadın, yaşam, özgürlük” sloganı atıldığını ayırt edebiliyoruz. Aynı slogan, İran protestolarında “zen, zendegi, azadi” (زن زندگی آزادی) şeklinde de kullanılıyor.
Videoya ses eklenmemiş
Nevşin Mengü de dahil olmak üzere bazı kullanıcılar, videoya ses eklendiğini iddia etmişti. İddia videosunun orijinali 26 Ekim’de paylaşılmış.
This is #Mahsa_Amini's hometown of Saqiz in Kurdistan province.
Mourners are walking to the cemetery to mark the 40th day of her death.
Mahsa's death in custody of Iran's morality police sparked unprecedented protests throughout the country. pic.twitter.com/4uPHXafrjH
— Parham Ghobadi (@BBCParham) October 26, 2022
İranlı gazetecilerin aynı gün paylaştığı video ile iddia videosu karşılaştırıldığında oynama yapılmadığı anlaşılıyor.
Bu iddia Doğruluk Payı tarafından da incelendi.