İki yıl milletvekilliği yapan emekli olmaya hak kazanıyor mu?

2 yıl görev almak yeterli değil

Milletvekilleri, 5510 numaralı Kanunun 4. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendi kapsamındadır. Emekli olabilmeleri için  yaş hadlerini ve hizmet sürelerini doldurması gerekir. Emeklilik ile ilgili işleyişi doğrulamak için 3671, 5510 ve 5434 numaralı Kanun’ları başta olmak üzere yürürlüğü inceledik.

3671 – Türkiye Büyük Millet Meclisi Üyelerinin Ödenek, Yolluk ve Emekliliklerine Dair Kanun

İncelemeye doğrudan TBMM üyelerinin emekliliğine dair detayları veren 3671 ile başladık. Buradan milletvekillerinin emekliliğine dair hükümlerin Sosyal Güvenlik Kurumunun (5510) mevzuatına tabii olduğunu öğreniyoruz. 

5510 – Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu

5510; 2008 ekiminde yürürlüğe girerek Kamu İdareleri’nde çalışanların sosyal güvenlikleri yeniden düzenleyen Kanundur.

Milletvekilleri 4/c sigortalısıdır. Dolayısıyla tıpkı diğer 4/c’liler gibi hem yaşlarını hem hizmet sürelerini doldurmakla ve hem de sigorta primlerini tamamlamakla yükümlüler.

5510’un beşinci bölümü olan “Kamu Görevlilerine İlişkin Hükümler Cumhurbaşkanlığı, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı, Başbakanlık, Cumhurbaşkanı yardımcılığı, Bakanlık ve Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliği görevinde bulunanların aylıkları” başlığında emeklilik şartlarının neye bağlı olduğu açıklanıyor.

43. maddeye göre milletvekillerinin en az iki yıl milletvekilliği yapmasının yanı sıra 26,28,44, geçici 2 ve 4. maddelere de uyması gerekiyor. 

Maddenin devamında hak sahibi olabilmek için bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce geçici 4. madde kapsamında malullük veya emeklilik aylığı ödenenler hariç olmak üzere malullük, emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanmış olanlar ile aylık bağlanma şartlarını haiz olmayanların en az 2 yıl süreyle en yüksek Devlet memuru emsal alınarak sigorta primi veya geçici 4. madde kapsamında emekli keseneği ile kurum karşılığı ödemiş olmaları da zorunludur. 

Şimdi en az 2 yıl süreyle görevde bulunmanın dışında uyulması gereken maddelerin içeriklerine bakalım:

26. madde, malulluk ile ilgiliyken 28. maddede yaşlılık aylığının bağlanması için gerekenler bildiriliyor.  

Bu maddeye göre ilk defa 2008 ekiminden sonra çalışmaya başlayan memur kadınsa 58, erkekse 60 yaşını doldurup 9000 gün prim şartını yerine getirerek emeklilik hakkına sahip olabilir. 

Uyulması gereken 44. madde de benzer şekilde yaş haddi ile ilgili. Bu maddenin başlığı “Bazı kamu görevlilerine yaşlılık aylığı bağlanacak haller”. İçerisinde ise doldurulması gereken prim gününe yer veriliyor.

Geçici 2. madde, prim ödeme günleri ve hizmet süresine bağlı olarak yaşlılık aylığının hesaplanması ile ilgili. Geçici 4. maddede de 2 yıl emekli olmanın yeteceğine dair herhangi bir ibare barındırmıyor.

Tüm bu gerekleri yerine getirmiş ve en az 2 yıl milletvekilliği yapmış kişiler emekli olmaya hak kazanabiliyor.

5434 – Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu

5434 numaralı Kanun’un emeklilik yaşını düzenlediğini söyleyebiliriz. Burada da milletvekilleri için bir ayrıcalık bulunmuyor. Kişi eğer 8 Eylül 1999‘dan önce çalışmaya başlamışsa kadınların 20, erkeklerin 25 yıllık hizmet süresini tamamlamak zorunda.

Rümeysa Kadak, hakkındaki iddialar üzerine meclisten aldığı bilgi notunu paylaştı

2 yıl milletvekili olanların emekli olacağı iddiası daha eskilere dayansa da AK Parti’nin genç milletvekili Rümeysa Kadak üzerinden yeniden gündeme getiriliyor. Kadak, iddialar üzerine 2018 yılında meclisten aldığı bilgi notunu paylaşmış. 

Meclisin verdiği yanıtta 5510’un 28. maddesindeki prim ve yaş şartının tamamlanması halinde milletvekilli statüsünden emekli olunabileceğine değinilmiş.

Milletvekili imtiyazları

2 yıl milletvekilliği yapan kişiler emekli olmaya hak kazanmasa da milletvekili emekliliğinin ayrı bir statüye sahip olduğunu söylemek yanlış olmaz.

Günümüzde milletvekili emeklilerinin avantajlarından birkaçını şu şekilde sıralayabiliriz:

• 15 yıla kadar sigortaya tabi olmayan sürelerini borçlanma imkanı,
• Emeklilik hakkını kazanıncaya kadar -4 yılla sınırlı olmak üzere- TBMM’den bir anlamda emekli aylığı gibi aylık alma hakkı,
• Emekli iken çalışmaya başlayan milletvekillerine devlet memurluğuna geri dönünce mesela öğretim üyesi olarak çalışmaya başladığında hem milletvekili emekli aylığını hem de çalıştığı aylığı alma hakkı tanınması,
• Fiili hizmet zammı hakkı, (5510-madde 40)
• Aylıkların emekli cumhurbaşkanı aylığına endekslenmesi,
• Milletvekilliğinden sonra başka bir işte çalışan kişilerin de gerekli şartları sağladığı takdirde milletvekili olarak emekli olabilmesi.