
Hollandalı çiftçilerin protestosunu gösteren görüntülerin, güncel olduğu iddiası
7 Tem 2022
12:00
Sonuç
- Sosyal medyada Hollanda’daki güncel çiftçi protestosunu gösterdiği amacıyla paylaşılan bazı görüntüler güncel değil.
- Bazı görüntüler ise ise hem güncel değil, hem de başka ülkelerde kaydedilmiş.
İddia Yayılımı
Geçtiğimiz günlerde Hollanda hükümetinin aldığı iklim ve azot salınımı kararını protesto eden çiftçilerin protestosu, bir süredir dünyanın gündeminde. Hollandalı yetkililer, traktörleriyle yolları ve gıda tedarik zincirini tıkayan çiftçilere çağrıda bulunmuştu.
Bu protestolarla ilgili birçok görsel paylaşıldı. Birden fazla kez paylaşılan bazı görüntüler için, sosyal medya kullanıcıları dezenformasyon içeriği olduğunu belirtti. Bu görselleri inceledik.
Kanıt
Traktörlerin konvoy oluşturduğu görülen fotoğraf, birçok sosyal medya kullanıcısı tarafından pek çok kez paylaşılmış. Tersine görsel arama yöntemini kullandığımızda, bir çevrimiçi görsel paylaşım sitesi olan Imgur’da paylaşıldığı sonucuna ulaşıyoruz. Görsel açıklamasından bunun 2019’da gerçekleşen bir protesto olduğu anlaşılıyor.
Google’da “Boeren”, “2019”, “Farmer protest” anahtar kelimeleriyle aradığımızda görselin bir haber makalesinde kullanıldığını görüyoruz.
Detaylı incelendiğinde bu görsellerin, bazı haber sitelerinde de kullanıldığını görüyoruz. Fotoğraflar 2019’daki Hollanda’da gerçekleşen Boerenprotesten’i gösterse de güncel değil.
Bazı videolar da güncel Hollanda protestolarını yansıtmıyor
Bazı fotoğrafların güncel olmadığından bahsettik. Yalnızca fotoğraflar değil, ayrıca bazı videolar da güncel değil ve Hollanda’da çekilmemiş.
Örneğin Turhan Bozkurt tarafından paylaşılan bu videonun, birden fazla görüntü içerdiği anlaşılıyor. Ekran görüntüsü alıp aradığımızda, bu videonun TikTok kaynaklı olduğu sonucuna ulaştık.
@lexitmovement1 Belgium 🇧🇪 farmers protesting! 🤣😂😂
Görüntüleri inceledik.
Traktörün kepçesiyle polis aracını ittiği görüntü Belçika’dan
Tersine görsel arama yöntemi kullanarak taradığımızda video ile ilgili bazı sonuçlara ulaştık. İddia edilenin aksine Hollanda’da değil, Belçika’nın başkenti Brüksel’de, 2015’te kaydedilmiş. Jacobo de Regoyos’un paylaştığı videoda Perakende sebepli düşük fiyata satışlar nedeniyle geçim kaynaklarının risk altında olduğu öne sürülen köylülerin, saman balyalarını yakıp yolu kapatarak protesto yaptığı belirtilmiş. Videoda görülen tazyikli su aracı da bu protestolardan. İlgili video haber kaynaklarından izlenebilir.
Traktör konvoyu Norveç’ten
Görüntülerin devamında bir dizi traktörün yol boyunca konvoy halinde geçtiği izlenebilir. İlgili anahtar kelimelerle aradığımızda Lotte Lambrecht isimli bir teyitçinin tweetine ulaştık. Lembrecht, isimli bu mekanın ne Hollanda ne de Belçika olduğunu, Norveç’in başkenti Oslo’da kaydedildiğini belirtmiş. İlgili lokasyon Google haritalar üzerinden incelendiğinde buranın Norveç’ten olduğunu doğruluyoruz.
Traktörün polise saman püskürttüğü görüntüler 2015 Belçika’dan
Bir traktörün polise saman püskürttüğü görüntüleri aynı yöntemle aradığımızda, 2015 yılına ait olduğunu görüyoruz. AP’nin haberine göre Belçika’nın başkenti Brüksel’de bulunan bir grup çiftçi, düşük süt ücretlerini protesto etmek amaçlı polise saman püskürtmüş. 7 Eylül 2015’te Belçika’da kaydedilen bu görseller de, güncel Hollanda protestolarını yansıtmıyor.