fbpx
Yanlış
Doğru

Sonuç

Afganistan eski başbakanı Gulbeddin Hikmetyar, Taliban’ın kurucusu değil; Hizb-i İslami’nin kurucusudur. Taliban’ın kurucusu ise Molla Muhammed Ömer’dir.

İddia Yayılımı

Taliban’ın Afganistan’da yönetimi ele geçirmesi, dünya gündeminde büyük yankı uyandırdı. Sosyal medyada da Afganistan ve Taliban’a yönelik pek çok paylaşım yer alıyor. Bunlardan biri de bazı sosyal medya hesapları tarafından paylaşılan bir görsel…

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Gülbeddin Hikmetyar’ın birlikte görüntülendiği bazı eski tarihli fotoğraflar, Gülbeddin Hikmetyar’ın “Taliban’ın kurucusu” olduğu iddiası ile paylaşılarak  yüzlerce retweet ve binlerce beğeni ile çok fazla etkileşim aldı.

Kanıt

Öncelikle söz konusu fotoğrafların hikayesine bir bakalım. Yaptığımız araştırmalarda; fotoğrafın, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Refah Partisi İstanbul İl Başkanı olduğu dönemde, Gülbeddin Hikmetyar’ın İstanbul’a Refah Partisi İstanbul Örgütü’nün davetlisi olarak geldiği 29 Kasım 1985 tarihinde çekildiği bilgisine ulaştık. Fotoğraftaki mekan ise Refah Partisi’nden Mustafa Atalay’ın evi… Fotoğrafın geçtiği güne ait bir video kaydı da mevcut.

Fotoğrafı, 2003 yılında Star gazetesinde yayınlanmıştı.

Fotoğrafın hikayesini, Sözcü gazetesinden Soner Yalçın şu şekilde ifade ediyor;

“Yıl: 1985.

ABD Başkanı Reagan, Beyaz Saray’ın bahçesinde gazetecilere, yanındaki Afganlı mücahitleri göstererek konuştu: “Bu beyler, Amerika’nın kurucu babalarının ahlaki eşdeğerleridir!”

CIA, Sovyetler Birliği işgaline direnen Afganistan’daki yedi İslami gruba yardım ediyordu. Bu isimlerden biri de, Hizb-i İslami hareketinin lideri Gulbeddin Hikmetyar…

Aynı yıl…

Hikmetyar 1985’te İstanbul’a geldi.

Recep Tayip Erdoğan, Refah Partisi İstanbul il başkanı.

İstanbul’a davet ettiği Erbakan ile Hikmetyar’ı, Topkapı’daki Milli Gazete’de buluşturdu. Akşam…

Erdoğan’ın Kasımpaşa’daki takımı Erokspor aracılığıyla Spor ve Sergi Sarayı’nda düzenlediği “Milli Gençlik Spor Gecesi”ne katıldılar. Recep Birgit’in söylediği türküleri dinleyip; 40 yaşındaki Cemal Kamacı ile Yugoslav Sinisa Popoviç maçını seyrettiler. Tarih 29 Kasım 1985’ti…”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu fotoğraflara yönelik açıklaması ise şu şekilde;

“…Gülbettin Hikmetyar, tahminim 1985 yılları olan bu ziyaretinde ABD’nin desteklediği ve Afganistan’da ulusal bir kahraman olan, Afganistan’ın bağımsızlığı mücadelesinde bir insandı ve Türkiye’ye o zaman Afganistan’ın bir lideri olarak gelmişti. Ben de o zaman bir siyasi partinin İstanbul il başkanıydım. Bir aile ortamında yapılmış olan bu resim, düşünün bir aile içinde çekilmiş bir resimdir. Bu toplantıda çekilmiş olan resmi bugün malum zat, bir siyasi partinin genel başkanı olarak ve sahibi olduğu gazetede ve televizyonlarda yayınlamak, yayınlatmak suretiyle yaklaşık 18 yıl önce olan bir olayı kendisi için ranta dönüştüreceğini zannediyor. Bu şekilde siyaset yolsuzluğu yaparak siyasette rant elde edilmez. Ve kaldı ki o zaman ülkemize gelen Hikmetyar ülkemizin devlet katında da ilgi ve alaka gören insan durumundaydı. Hatta daha sonra Afganistan’ın başına geçmiş bir insan durumundaydı. Bugün Hikmetyar’ı ‘Taliban’ olarak niteleyenler, şu anda bile Hikmetyar’ın Afganistan’da hangi konumda olduğunu bilemeyecek kadar bu işten cahildirler. Çünkü Hikmetyar ile Taliban, karşı karşı düşmüş grupların temsilcileridir Afganistan’da…” 

Gülbeddin Hikmetyar, Taliban’ın kurucusu değil

Peki Gülbeddin Hikmetyar iddia edildiği gibi Taliban’ın kurucusu mu? Aslına baktığımızda kelime kökeni olarak öğrenciler anlamına gelen Taliban 1994 yılında Molla Muhammed Ömer liderliğinde 50 medrese öğrencisiyle birlikte islam şeriatını yaymak amacıyla Kandahar’da kurulmuştu. Molla Ömer önderliğindeki hareket, Mücahid liderlerinden aldığı güçle Afganistan’ın çoğu bölgesine yayıldı. 1996’da totaliter Afganistan İslam Emirliği kuruldu ve Afganistan’ın başkenti Kandahar’a transfer edildi.1996-2001 yılları arasında Afganistan’ı yönetmiş Paştun kökenli Taliban lideri, aynı zamanda Afganistan İslâm Cumhuriyeti’nin fiilî devlet başkanıydı. Taliban rejiminin 2001’de yıkılmasından sonra Amerikalı yetkililerce Usame bin Ladin ve El-Kaide’yi sakladığı ve koruduğu gerekçesiyle aranmaktaydı. Amerikalı yetkililer, Molla Ömer’i 11 Eylül Saldırıları’nı planlayanlardan biri olmakla itham etmekteydi.

Gülbeddin Hikmetyar ise 1977 yılında kurulan Hizb-i İslami‘nin(İslam Partisi) kurucusu ve önderidir. 1979 yılında Sovyetler Birliği’nin Afganistan’ı işgaline karşı ABD desteğiyle diğer Afgan gruplarla birlikte mücadele etmişti. Hikmetyar, Sovyetlerin Afganistan’dan çekilmesinin ardından 1993 yılı ile Taliban’ın başkent Kabil’i ele geçirdiği 1996 yılları arasında kısa süreli başbakanlık görevlerinde bulunmuştu.

Çeşitli haber kaynaklarında da kendisinin Hizb-i İslamı’nin lideri olduğu belirtilmektedir.

Abdullah Yegin, Afganistan Siyasetini Anlama Kılavuzu adlı kitabında Hizb-i İslami’yi özetlemişti (2015. SETA. Sf: 65-66) Söz konusu yazının bir kısmı şu şekilde;

“…Taliban’ın ortaya çıkışı Hizb-i İslami güçlerine büyük bir darbe vurdu. Artık Hikmetyar mevcut rakiplerini yenemeyeceğini anlamıştı. Bu yüzden Pakistan ve Arabistan yardımlarını kestiler. Hareketin birçok üyesi de aynı etnik gruptan oldukları için Taliban’a katıldı. Bu katılımda inanç benzerliği de etkilidir. Böylece Hizb-i İslami tüm imkânlarını Taliban’a kaptırdı. Hatta Hikmetyar’ın Rabbani ile bir kez daha anlaşıp tekrar başbakan olması da işe yaramadı. Tersine bu durum her iki grubun da zayıflamasına yol açtı. Çünkü iki grup yıllarca kanlı bir savaş vermişti ve yeni ittifak iki grubun taraftarlarınca da kabullenilmedi…”

ABD Dışişleri Bakanlığı 2003 yılında Hikmetyar’ı El Kaide ve Taliban’la bağları olduğu gerekçesiyle terör listesine almıştı.  IŞİD ve El Kaide bağlantısı nedeniyle Birleşmiş Milletler’in (BM) “terör” listesinde de yer almıştı. BM, Hikmetyar’ı 20 Şubat 2003 tarihinde girdiği listeden 2017 yılı Şubat ayında çıkarmıştı.

Gülbeddin Hikmetyar, Afganistan’da Taliban’ın yönetimi ele geçirmesi ve ABD destekli hükümetin son devlet başkanı Eşref Gani’nin kaçmasının ardından iktidarın barışçıl devri için kurulan 3 kişilik konseyde yer almıştı.

Bu sonuca itiraz et

Etiketler

  • Afganistan
  • Gülbeddin Hikmetyar
  • Hızb-i İslami
  • Molla Muhammed Ömer
  • Taliban

İlginizi Çekebilecek Doğrulamalar

İlginizi Çekebilecek Doğrulamalar