Görüntülerin kıta hareketlerini gösterdiği iddiası

5 Eyl 2023

12:16

Yanlış

Doğru

Yanlış Bağlam Kurma

Sonuç

Görüntülerin ikisi de güncel değil ve jeolojik hareketliliği göstermiyor.
Videodaki ilk görüntü, Temmuz 2021’de Rusya’nın Habarovsk şehrinde, Amur Nehri üzerindeki buzulların erimesi sonucu suyun yükselerek yola taştığı ana ait.
İkinci görüntü ise 13 Temmuz 2021’de Hindistan’ın Haryana eyaletinde yaşanan şiddetli yağış sonrası, yanlış tarım yapılan arazinin yükselmesini gösteriyor.

İddia Yayılımı

Günümüzde jeologların neredeyse tümü Levha Tektoniği Teorisi’ni kabul etmektedir. Teori, en genel tanımıyla, kıta ve okyanusların devamlı hareket halinde olduğunu söylemektedir. Yani, kıtaların çeşitli yer hareketlerinde bulundukları gizli bir bilgi değildir.

Geçtiğimiz günlerde sosyal medyada paylaşılan bir videoda, görüntülerin kıta hareketlerini gösterdiği iddia edildi. Özellikle büyük depremlerin ardından kıtaların hareket etmiş olduğunu kanıtlayan görsellere ulaşmak mümkün. Ancak iddia videosunda yer alan iki video da jeolojik hareketliliği göstermiyor. Ayrıca paylaşım görüntüleri büyük depremlerle ilişkilendirilerek güncellik algısı da yaratıyor.

Kanıt

İkinci görüntü yanlış tarım uygulamaları etkisiyle oluşmuş

Araştırmamıza iki ayrı videodan aldığımız ekran görüntülerini tersine arayarak başlıyoruz. Öncelikle ikinci videonun, yani su altından kabaran toprak parçasının neticesine ulaşıyoruz. Ulaştığımız ‘Hindistan’da tuhaf doğa olayını yakaladılar: Dünya yükseliyor’ başlıklı ve 26 Temmuz 2021 tarihli haberde, olayın gizemine açıklık getirilmiş. Haberde birebir aynı videoya da ulaşılabiliyor.

Buna göre, görüntü tektonik bir hareketliliği göstermiyor. Kuzey Hindistan’ın Haryana eyaletinde kaydedilen görüntüler aslında 13 Temmuz 2021 tarihinde yaşanan şiddetli yağmurdan kaynaklanıyor.

Hindistan’ın Merkezi Toprak Tuzluluğu Araştırma Enstitüsü’nün (ICAR) bilim insanları, toprağın yükselmesini bölgede uygulanan yanlış tarımın etkisi olarak yorumlamış.

Haberin devamında, söz konusu toprak sahibinin toprağı 2-3 metre kazdığından; bu boşluğu pirinç kabuğu külü ve kumla doldurduğundan söz edilmiş. Mahsulünün verimini artırmak için ise en üste pirinç ekmiş. Ancak umduğunun aksine, 13 Temmuz’da yaşanan şiddetli yağmur gömülü malzemeye etki edince toprağın basınç ile yükselmesine yol açmış.

İlk görüntü eriyen buzullardan ibaret

İlk görüntüyle ilgili ulaştığımız öncelikli kaynak ise Top News’in ‘Buz dolguyu parçaladı’ başlıklı ve 23 Nisan 2021 tarihli haberi oluyor.

Haberde, görüntünün Rusya’nın Habarovsk şehrinde kaydedildiği ve Amur Nehri üzerindeki buz kütlelerin karaya çıktığını gösterdiği belirtilmiş. Burada yine yerel basında çıkan haberlerden bahsedilirken olay anının farklı açılardan kaydedilmiş görüntüleri de paylaşılmış.

Yerel kaynaklara ulaşmak için Rusça anahtar kelimelerle aramaya yaptığımızda, birbirine yakın tarihli pek çok habere ulaşabiliyoruz. 22 Nisan 2021’de yapılan bir haberde büyük buz kütlelerinin baskısıyla betonarme çitin kırıldığından ve yol boyunca buz parçalarının dağıldığından bahsediliyor.

Öte yandan Yandex Haritalar üzerinden Habarovsk şehrinin Amur Nehri kıyılarını incelediğimizde, 2021 tarihli benzer bir konuma ulaşabiliyoruz.

Sonuç olarak ‘büyük depremlerden sonra oluşan kıta hareketliliğini’ gösterdiği iddiasıyla paylaşılan 2021 tarihli iki video da yerkürenin jeolojik hareketlerini göstermiyor.

Bu sonuca itiraz et