Görselin ‘Srebrenitsa Katliamında’ kaydedildiği iddiası

19 Tem 2022

15:30

Yanlış

Doğru

Sonuç

Görsel, çoğu otoritenin kabul ettiği ‘Srebrenitsa Katliamı’nı’ konu alan ve 2020’de Bağdat Film Festivali’nde birincilik ödülü kazanan Lily isimli kısa filmden alınmış.

İddia Yayılımı

1991-1995 seneleri arasında yaşanan Yugoslavya İç Savaşı sırasında 7000’den fazla Boşnak Bosnalı Sırp askerleri tarafından katledildi. 20 bin sivil de yerinden edildi. Bu olaylar için kurulan Uluslararası Ceza Mahkemesi bu katliamın soykırım suçu taşıdığını kabul ediyor.

Olayların temeli 1991 senesinde Slovenya ve Hırvatistan’ın resmi olarak bağımsızlıklarını ilan etmesiyle başlayan Yugoslavya İç Savaşı’na dayanıyor. Çünkü 1992’de yapılan referandum ile Bosna-Hersek’in de bağımsızlığını kazanması çatışmaların buraya sıçramasına neden oluyor. Devam eden savaşta ölen sivillerin sayısı arttığı için 1993’te Birleşmiş Milletler Srebrenitsa’yı Boşnaklar için güvenli bölge ilan ediyor. Fakat şehir kuşatma uğraşlarının sonucunda Temmuz 1995’te Sırpların eline geçiyor. Bu sırada binlerce sivil Boşnak Srebrenitsa yakınında 200 Hollandalı askerin denetiminde olan Birleşmiş Milletler barış gücü karargahına sığınıyor. Sırp birlikler 11 Temmuz 1995 günü Hollandalı askerlerin denetimindeki bölgeye de girince korunmasız kalan Boşnaklar “katlediliyor”.

Savaş sonrasında kayıpları bulmak adına yürütülen çalışmalarda cesetlerine ulaşılan kişiler kimlikleri tespit edilerek 11 Temmuz’da Bosna-Hersek’in güneyinde yer alan Potoçari Anıt Mezarlığı’na defnediliyor. Bu vesileyle her sene 11 Temmuz’da çoğu otoritenin kabul ettiği “Srebrenitsa Katliamı” anılıyor.

Sosyal medyada da yaşanan elim olaydan kaçabilen kişilerin fotoğraf ve hikayeleri sıklıkla paylaşılıyor. Bu paylaşımların birinde ise Sırp askeri tarafından kafasına silah dayanan bir anne ve yanında oğlunun fotoğraflandığı iddia ediliyor. Görsel hem geçtiğimiz yıllarda hem de bu yıl soykırımı anmak adına kullanılmış.

Peki bu görsel gerçekten “Srebrenitsa Katliamından” mı?

Kanıt

Paylaşılan bu görselde sol alt köşeye dikkatlice bakıldığında bir fotoğraf makinesi göze çarpıyor. Bu fotoğraf makinesinden yola çıkarak görseli arama motorlarında arattığımızda karşımıza Srebrenitsa Katliamı olarak kabul edilen olayı konu alan kısa film çıkıyor. 4 dakikalık kısa film Lily, yönetmeni Gökhan Gökçay tarafından sosyal medyada paylaşılmış. Gökçay paylaşımına şu notu düşmüş:

”Bağdat film festivali’nde (2020) yılın en iyi kısa filmi seçilen amatör ruh ile hazırladığımız eserimiz 1995 yılındaki Srebrenitsa Katliamını konu almaktadır.”

Kısa filmi izlediğimizde sosyal medyada yayılan görselin farklı açılardan çekilmiş versiyonlarını ve anne ile oğlun ormanda elleri bağlı yürürken hallerini görebiliyoruz.

Öte yandan, filmin kameramanlarından Yaşar Özkan görselin sosyal medya paylaşımlarından birine yakın zamanda cevap vererek görsel ile ilgili açıklama yapmış. Özkan, görselin “katliam” olarak kabul edilen olaylardan olduğunu iddia eden paylaşıma şu şekilde yanıt vermiş:

”Arkadaşlar bu fotoğraf LİLİ isimli katliamı anlatan kısa filmin kamera arkası fotoğrafıdır. Yönetmeni Boşnak bir kardeşim olan İhsan Gökhan Gökçay’dır. Görüntü yönetmeni de benim. Bir sürü yerde adından söz edildi bu kısa filmden. Bu fotoğraf sadece katliamı anlatsın diye burada.”

Dolayısıyla bu olaylar ile ilgili yapılan paylaşımlarda kullanılan fotoğraf gerçek olaydan esinlenerek yapılan bir kısa filme ait.

İddia daha önce Malumatfuruş tarafından incelendi.

Bu sonuca itiraz et