Fotoğraftaki kişi Hasan Tahsin mahlaslı Osman Nevres değil

31 Oca 2022

16:56

Yanlış

Doğru

Sonuç

Fotoğraftaki kişi, Hasan Tahsin mahlaslı gazeteci Osman Nevres değil, Silahçı mahlaslı Hasan Tahsin’dir.

İddia Yayılımı

Tarihi kişiliklerin basına yeni servis edilen fotoğrafları büyük heyecan yaratır. Siz de “Daha önce hiç görülmemiş fotoğrafı” başlığıyla birlikte servis edilen paylaşımları görmüş olabilirsiniz. Bu fotoğrafların büyük bir kısmının asılsız olduğunu küçük araştırmalarla tespit ediyoruz. Yine de her yeni iddiaya “acaba olabilir mi?” sorusu ile yaklaşmaktan kendimizi alamıyoruz. Hatta eldeki fotoğraflara, biraz olsun benzerlik gösteriyorsa ikna olmamız uzun sürmüyor.

Bahsettiğimiz paylaşımlar, sosyal medyada zaman zaman gündeme getirilerek daha önce görmeyenlerin beğenisine sunuluyor. Etkileşim almak için şahane bir metot olduğunu inkar edemeyeceğimiz bu tip fotoğraflardan biri son zamanlarda gündemde.

Yunan işgaline karşı silahlı direniş başlatan Hasan Tahsin’i (Osman Nevres) mutlaka duymuşuzdur. Kendisi, tarihi kişiliğinin yanı sıra elimizdeki tek fotoğrafı ile tanıdığımız bir gazeteci.

Son iddia paylaşımındaki kişi, Hasan Tahsin’in bilinen fotoğrafına hiç benzemese de sosyal medyada gündeme gelip tek bir paylaşımda on binden fazla beğeni aldı.

Kanıt

İddia kaynağındaki kişi, Silahçı Hasan Tahsin

@TarihteOAn’ın paylaşımının altında, fotoğraftaki kişinin Silahçı Hasan Tahsin olduğuna dair birden fazla yanıt gördüğümüz için araştırmamıza bu yönde devam ettik.

mustafakemalim.com sitesinde de fotoğraftaki kişinin Silahçı Hasan Tahsin olduğu belirtilmiş. Sitedeki makale incelendiğinde, kendisine ‘Silahçı‘ isminin verilmesinin sebebinin, Silah isimli bir gazete çıkardığı bilgisine yer verilmiş.

Silah gazetesinin sayılarını araştırdık. Gazetenin 25 Haziran 1911 tarihli 12. sayısının ilk sayfasında Silahçı Hasan Tahsin Bey’in iddialara konu olan fotoğrafının kullanıldığını gördük.

Silah gazetesi üzerine hazırlanan yüksek lisans tezine göre fotoğraftaki kişi: “Silahçı Hasan Tahsin”

Araştırmamızı bu kez Silah gazetesi üzerine yoğunlaştırıp sitedeki Arap harfli görseli doğrulayacak şekilde genişlettik. YÖK’ün resmi sitesinde bu konuyla ilgili bir çalışma olduğunu gördük.

Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesinden Hatibe Baykız’ın ‘Silah Dergisi ve Gazetesi’ başlıklı tezinin içerisinde verdiği resmi atıflı bilgiler, bizi somut gerçekliğe ulaştırdı. Teze göre, Silah, başlangıçta askeri gazete olarak çıkarılmasına rağmen zamanla siyasi bir formatı benimsemiş. Hasan Tahsin ise Silah gazetesini çıkardığı için ‘Silahçı’ lakabını almış.

İddiadaki fotoğraf, kitap kapağı olarak kullanılmış

Doğrulama çalışmamız sonucunda, İzmir müdafaasının sembol isimlerinden Hasan Tahsin’e ait olduğu iddia edilen fotoğrafın 2019 yılından beri dolaşımda olduğunu gördük. Bu iddianın yanlış olduğunu, yazımızın içinde sunduğumuz kaynaklar ile ispatlamış olduk.

Tersine görsel aramamız sırasında gözümüze çarpan bir çalışma, yayılımdaki iddiaların gerçekliğini sorgulamanın önemini gösteriyor. Hasan Tahsin Bir Garip Çerkez Efe kitabının kapağı için iddia kaynağı görsel kullanılmış.

Doğrudan Osman Nevres ile ilgili bir kaynak kitapta bu hataya düşülmesi, sosyal medya paylaşımlarındaki hatanın büyüklüğünü hafifletiyor. 2021 basımı bu kitabın kapağının olabildiğince hızlı şekilde değiştirilmesi, çalışmanın doğruluğu için doğru olacaktır.

Tarihi kişilikler hakkındaki yazılı ve görsel kaynakların çok hızlı bir şekilde yanlış bilgi dolaşımına eklenmesi, sık rastladığımız durumlardan biri. Kendisi de önemli bir tarihi kişilik olan Silahçı Hasan Tahsin’in adı geniş kitlelerce bilinmese bile fotoğrafının başkası için kullanılması tarihsel olarak büyük bir hataya düşürüyor.

Bu sonuca itiraz et