Dünya Bankası’nın deprem kredisi verdiği illerin başında Kahramanmaraş’ın geldiği iddiası

1 Mar 2023

15:16

Yanlış

Doğru

Sonuç

Dünya Bankası’nın Eylül 2022’de Türkiye’ye sağladığı finansman, Kahramanmaraş depremleriyle ilişkilendirilerek sosyal medya kullanıcıları tarafından komplo teorisi şeklinde paylaşılmış.
Dünya Bankası Kurulu 27 Eylül 2022’de ‘İklim ve Afete Dirençli Şehirler Projesi’ kapsamında Türkiye’ye sağlanacak 512,2 milyon dolarlık finansmanı onaylamış.
Proje kapsamında seçilen iller İstanbul, Tekirdağ, Manisa, İzmir ve Kahramanmaraş.
İl seçiminde herhangi bir sıralama bulunmuyor; en riskli ve en çok nüfusa sahip olan şehirlere finansman sağlanmış.

İddia Yayılımı

Artçıları hala devam eden Kahramanmaraş depremlerinin ardından tüm Türkiye’yi deprem korkusu sardı. Bu korku ise kişilerin kimi zaman ‘yapay deprem’ gibi komplo teorileri üretmesine kimi zaman da kişilerin bu teorilere inanma motivasyonunun artmasına neden olabiliyor. HAARP veya hidrolik kırılmayla yapay deprem üretilebildiği, hatta Kahramanmaraş depremlerine petrol aramalarının neden olduğu son haftalarda sosyal medyada en çok konuşulanlar arasında yer aldı.

Geçtiğimiz günlerde benzer bir iddia daha ortaya atıldı. Yapay depremin nedeninden bağımsız olarak ‘işaretlerinden’ bahseden bu iddiada, 28 Eylül 2022’de Dünya Bankası’nın başta Kahramanmaraş olmak üzere Türkiye’deki bazı şehirlere deprem kredisi verdiği söylendi. İddianın devamında ise Kahramanmaraş’ın akabinde Manisa, İzmir, İstanbul ve Tekirdağ’ın geldiği ifade edilerek bu tercihin neye göre yapıldığı sorgulandı.

Ayrıca, öncesinde de, Dünya Bankası’nın eylülde verdiği krediyle Kahramanmaraş’taki depremin bağlantısı ve bahsi geçen diğer illerin de ısıtıldığıyla ilgili başka bir iddia paylaşılmış.

Kanıt

İklim ve Afete Dirençli Şehirler Projesi

Dünya Bankası Kurulu 27 Eylül 2022’de hayat kurtarmak ve ülkenin ekonomik kalkınmasını desteklemek amacıyla iklime ve doğal afetlere dayanıklı konut ve altyapıya erişimi genişletmek amacıyla Türkiye’ye verilecek olan 512,2 milyon dolarlık finansmanı onaylamış.

512,2 milyon dolarlık finansman Türkiye’ye Dünya Bankası’nın ‘The Climate and Disaster Resilient Cities Project (İklim ve Afete Dirençli Şehirler Projesi)’ kapsamında onaylanmış. Projenin hedefi ülkemizdeki proje illerinde sismik ve iklime dayanıklı konutlara, belediye altyapısına ve hizmetlere erişimi artırmak ve ilgili bir kriz veya acil durum anında hızlı, etkili bir şekilde müdahale edilebilmesini sağlamak.

Dünya Bankası’nın internet sitesinden yapılan açıklamada, toplam proje tutarının 338,5 milyon dolarının Türkiye hükümetine, 173,6 milyon dolarının ise İller Bankası Anonim Şirketi’ne gideceği ifade edilmiş.

Türkiye hükümetine ayrılan tutar, hane halklarının sismik ve iklim tehlikelerine karşı direncini artırmak için konutlarını yenilemelerini ya da yeniden inşa etmelerini sağlayacak yeni, karşılanabilir finansman mekanizmaları geliştirmek adına veriliyor. Geri kalan tutar da belediyelere daha dayanıklı altyapı inşa etmeleri için finansman sağlamak adına İLBANK’a ayrılıyor.

Finansman sağlanan iller arasında sıralama yok

Proje kapsamında 1 milyondan fazla kişinin iyileştirilmiş altyapıdan, 32 bin kişinin ise riskli konutlarını yeniden inşa etmek ya da güçlendirmek için krediden yararlanması öngörülmüş. Bu kişilerin bulundukları iller, yani esasında finansmanın sağlandığı iller, ülkemizde sismik ve iklim tehlikelerine karşı son derece hassas olan İstanbul, İzmir, Kahramanmaraş, Manisa ve Tekirdağ olarak belirlenmiş. Dolayısıyla illerin seçilmesinde deprem ve kuraklık dahil olmak üzere afet riskleri değerlendirilmiş. Ayrıca ülke nüfusunun %76’sının bu illerde yaşadığı da değerlendirmede göz önünde bulundurulmuş.

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’nın (AFAD) yayınladığı deprem tehlike haritasına bakıldığında da söz konusu illerin bulundurdukları fay hatlarıyla birlikte yüksek derecede risk altında olduğu açıkça görülebiliyor.

Sonuç olarak, Dünya Bankası tarafından Türkiye’nin İstanbul, Tekirdağ, İzmir, Manisa ve Kahramanmaraş illerine sağlanan finansman ile 6 Şubat 2023’te yaşanan Kahramanmaraş depremlerinin ilgisi yok. Kahramanmaraş’tan fay geçtiği, dolayısıyla birinci derece deprem riski olan iller arasında bulunduğu yıllardır biliniyor.

Bu sonuca itiraz et