BBC röportajındaki aktör değil, gerçek bir Covid-19 hastası

İddialarda yer alan görüntülerde, televizyon ekranında BBC’nin haberini izleyen bir kişinin aynı zamanda haberdeki Henry Dyne’in Instagram profilini açarak kişinin biyografisinde de yazdığı üzere aslında bir kriz aktörü olduğu yani BBC’nin haberinin aslında kurmaca olduğunu iddia ediyordu. Bu iddiaların gerçeği ne kadar yansıttığını inceleyeceğiz ancak öncelikle BBC’nin haberine bir göz atalım.

BBC’nin haberinde Henry Dyne, insanları aşı olmaları konusunda uyarıyor.

Videodan ekran görüntüsü olarak tersine görsel arama yaptık ve asıl görüntülere ulaştık. Görüntü, NHS yani İngiltere’nin Ulusal Sağlık Sistemi’ne ait Twitter sayfasında yer alıyor. Görüntüler BBC yayınından. Paylaşımda röportajın BBC News’in sağlık editörü Hugh Pym tarafından yapıldığı belirtilmiş.

“28 yaşındaki Henry koronavirüs sebebiyle ciddi bir şekilde hastalanmasının ardından hastane yatağından @BBCHughPym ile konuştu. Sanki ölüyormuş gibi hissettiğini anlatıyor ve diğerlerini de #NHSCOVIDVaccine (NHS Covid aşısı) olmaları konusunda uyarıyor.”

Nitekim Pym’ın kendi hesabından da haberi böyle duyurmuştu.

“Altta yatan herhangi bir sağlık problemi olmayan 28 yaşındaki Henry, Londra’daki Kings College Hastanesi’nde Covid’li bir şekilde – ilk dozunu yaptırmıştı ama ondan önce hastalandı – güçlükle nefes alacak kadar ağır hasta olduğunu söyledi ve insanları aşı olmaya davet etti. – Öğlen 1 haberlerinde geliyor.”

Videonun içeriğine baktığımızda da Henry Dyne’ın hastalık seyrini anlatırken herkesi aşı olmaları konusunda uyardığını görüyoruz. Öte yandan aynı gün, Hugh Pym’ın NHS çalışanlarına dair yaptığı bir haber de BBC News’in internet sitesinde yer almıştı.

Haberin ardından ‘kriz aktörü’ iddiaları ortaya çıktı.

Peki nasıl oldu da bu haber BBC’nin bir kriz aktörü kullandığına dair bir iddiaya sebep oldu. Esasında iddialar yeni değil; haberin yayınlanmasının hemen ardından yurt dışında başlamıştı. Dyne’ın çalıştığı şirketin İngiltere’nin aşılama programlarıyla bağlantısı olduğuna dair iddialar mevcuttu. Bu arada bahsi geçen ‘kriz aktörü’ kavramı hükümet gibi bazı güçlerin medya röportajları amacıyla belirli roller oynamak için özel olarak eğitilmiş aktörleri gizlice işe aldığını iddia eden bir tür komplo teorisi. Son zamanlarda Covid-19 pandemisi ile de ilişkilendiriliyor.

İddialara kanıt olarak Henry Dyne’ın Instagram biyografisi gösterildi.

Öte yandan son zamanlarda bir videonun dolaşıma girmesiyle bu iddia yeniden gündeme geldi. Söz konusu video, 28 Aralık 2021‘de Facebook’ta paylaşılmış ve 2,5 milyon kez görüntülenmişti. Daha önce de belirttiğimiz gibi, videoda BBC News’in haberini ekrana veren bir kişi o sırada Henry Dyne’ın Instagram profilini açıyor ve biyografisinde yazan ‘Akademi Ödüllü Kriz Aktörü‘nü gerekçe göstererek BBC’nin haberinin gerçek olmadığını iddia ediyordu. Bu video aşı karşıtları tarafından Dyne’ın bir aktör olduğu iddialarını güçlendiren bir kanıt olarak dolaşıma girdi. Instagram profilinde şöyle bir açıklama yer alıyordu;

‘Akademi Ödüllü Kriz Aktörü’ yazısı aslında iddia sahiplerine mizahi bir tepki 

Ancak durum tam olarak öyle değil. Dyne, Instagram biyografisine böyle bir şey yazma sebebini Reuters’a verdiği demeçte açıkladı. Aslında Dyne, hakkındaki temmuzda başlayan iddialara şaka yollu bir yanıt vermek için ödüllü bir kriz aktörü olduğunu söylüyor. İddiaları mizahi bir tavırla üstlenen Dyne şunu ekliyor;

“Kriz aktörü olduğunuz için Akademi Ödülü alamayacağınızı biliyorlar mı bilmiyorum.”

Dyne, Temmuz 2021‘de Covid-19’a yakalandığını, halüsinasyonlar, yüksek ateş ve solunum sorunları yaşadığını ve ‘beş altı gün’ yoğun bakıma kaldırıldığını söyledi. Hastanede tedavisi devam ederken BBC’nin orada olduğunu öğrendiğini ve kendilerine röportaj yapıp yapamayacaklarını sorduklarında bunu kabul ettiğini belirtiyor. Öte yandan Dyne’nin King’s College Hastanesi’ndeki pozitif test sonucuna ve Dyne tarafından gönderilen bir tıbbi kaydın fotoğrafı, e-posta ekran görüntüleri gibi belgelere ulaşan Reuters, Dyne’ın o dönemde koronavirüslü olduğunu doğruluyor.

Sonuç olarak söz konusu iddialara kanıt olarak gösterilen Instagram biyografisi mizahi bir amaçla yazılmış. Yani temmuz ayında başlayan iddialar Dyne’ın Instagram profiline “Akademi Ödüllü Kriz Aktörü”nü eklemesine neden olurken öte yandan bu durum iddia sahipleri tarafından iddiaların doğru olduğuna dair bir kanıt oluşturuyor.

Bu iddia doğruluk platformu olan Reuters Fact Check ve That’s Nonsense tarafından incelenmiştir.