Aşının ikinci dozunu geciktirmenin virüse karşı korunma oranını düşürdüğü iddiası

30 Nis 2021

12:58

Yanlış

Doğru

Sonuç

BioNTech aşısının ilk dozu ile önemli derecede koruma sağladığı doğrudur. Her ne kadar 3-4 hafta sonrasında bu etki düşse de aşı yine de belli bir oranda etkisini göstermektedir. Buna ek olarak, ikinci dozun 6-8 hafta sonra yapılmasının ikinci dozun koruması üzerinde negatif etkisi olup olmadığı ile alakalı bir araştırma bulunamamıştır. Bu sebeple de ikinci dozun 6-8 hafta sonra yapılmasının virüse karşı korunma oranını düşürdüğünü söyleyemeyiz.

İddia Yayılımı

Türkiye’de covid-19 ile mücadelede BioNTech ve Sinovac aşıları ikişer doz olarak kullanılmaktadır. BioNTech için ilk aşı vurulduktan 28 gün sonra ikinci dozun vurulması planlanmıştı. Fakat, Sağlık Bakanlığı’nın yeni aldığı karar ile ikinci doz için 6 ila 8 hafta aralığına randevu verileceği belirlendi. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın açıklamasında kararın BioNTech firmasının kurucu ortağı Prof. Dr. Uğur Şahin ile görüşülerek alındığını belirtti. 28 günden 6-8 haftaya uzatılan bekleme süresinin, akla aşının korumasını azaltıp azaltmayacağı ile ilgili soru işaretleri getirdi. Bağışıklık Sistemi Uzmanı Derya Unutmaz ise Twitter’da yaptığı açıklamada “BioNTech aşısının 2.dozunun 6-8 hafta sonra yapılması, bağışıklık veya aşıların sonra oluşacak korumaları açısından hiç sakıncası yoktur” açıklamasında bulundu. Bunun üzerine Unutmaz’a pek çok tepki geldi ve aşının etkinliğini düşeceği iddia edildi.

Kanıt

İkinci doz neden gerekli?

Aşının iki doz olarak uygulanmasının nedeni, ikinci doz ile aşının koruması artmasıdır. Tek doz aşı alanların iki doz alanlara göre bağışıklığı daha güçsüz olduğu bilinmektedir. Fakat, birinci dozun etkilerinin koruma için yeterli olup olmadığı belli değildir. ‘İki yerine tek doz aşı uygulansaydı?’ sorusunun cevabı bilinmemektedir. Ancak, aşıyı tek doz yaptıranlarda virüsün aşıya karşı bağışıklık geliştirme ihtimali yüksek olduğundan aşı iki doz olarak yapılmaktadır.

Diğer ülkelerde durum ne?

Amerika Birleşik Devletleri Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri’ne göre iki doz ilk aşıdan 3 hafta sonra vurulmalı. Avrupa İlaç Kurumu ise ikinci dozun 19 ile 42 gün içinde vurulması gerektiğini açıkladı. Pfizer ve BioNTech yaptıkları ortak açıklamada ise araştırmalarında iki doz arasında 21 gün olduğunu ve diğer aşılama takvimleri hakkında bir veriye sahip olmadıklarını açıkladı. İngiltere Sağlık Bakanlığı’nın yaptığı duyuruda ise ilk dozdan sonra ikinci doz aşının 3 ile 12 hafta arası vurulacağı belirtilmiştir.

Araştırmalar ne diyor?

İskoçya’da yapılan araştırmaya göre BionTech ve Astrazeneca aşılarının ilki vurulduktan sonra 28-34 gün sonra aşının koruyuculuğu 18-64 yaşları için %85’tir, 65-79 yaş aralığı için ise %79 ve 80 yaş üstü için %81’dir. İlk aşı etkisi en çok 28-34 gün arasındadır. 18-64 yaş arası ve 65-79 yaş arası için sonraki günler hızla düşmektedir. Fakat, 80 yaş üstü için 35-42 gün için %77’ye, 42. Gün sonrası için %80’e çıkmaktadır. İki aşının birbirine benzediği için etkisinin beraber ölçüldüğü bu çalışmadan hareketle ilk doz 80 yaş üstü için uzun süre koruyuculuk sağlarken diğer yaşlarda bu süre kısadır.

İngiltere Halk Sağlığı Kurumu’nun yaptığı, 23 binden fazla kişinin katıldığı araştırmaya göre aşının (kullanılan aşılar %94 BioNTech %6 AstraZeneca) ilk dozundan 21 gün sonra %70 koruma sağlanırken, ikinci dozdan 7 gün sonra %85 koruma sağlamaktadır. Kurumun yaptığı diğer araştırmalarda ise ilk aşıdan 4 hafta sonunda 80 yaş üstü için %57 oranında koruma sağlandığı, %40 daha az hastanelik olduğu ve %56 daha az vefat ettiği gözlenmiştir. Başka bir araştırma ise BioNTech’in ikinci dozundan sonra % 95 oranında koruma sağladığını ortaya koymuştur.

Bu sonuca itiraz et