Asgari ücret zammı son 50 yılın en yükseği değil

22 Ara 2021

13:42

Yanlış

Doğru

Sonuç

2022 yılı için tespit edilen asgari ücret tutarının son 50 yılın en yüksek oranı olduğu iddiası doğru değil.
Geçmişte belirlenen oranlara baktığımızda yüzde 50’den daha fazla artışların olduğu görülüyor.

İddia Yayılımı

Asgari ücret, kişinin en temel ihtiyaçlarını karşılayabilecek düzeyde bir çalışana verilebilecek en düşük ücrettir. İşverenlerin asgari ücret altında işçi çalıştırması kanunen yasaktır. Asgari ücret, ülkemizde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’yla birlikte sendikaların oluşturduğu “asgari ücret komisyonu” tarafından ortak mutabakat sonucu belirlenir.

Milyonlarca kişiyi ilgilendiren bir konu haline dönüşen asgari ücret, geçen hafta açıklandı. Brüt tutar 5 bin 4 lira olurken net tutar 4 bin 253 lira oldu.

Asgari ücret miktarının açıklanmasının ardından Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin konu hakkında bir paylaşımda bulundu. Bu açıklamada asgari ücrete yapılan zammı “50 senedir Türkiye’de yapılan en yüksek oranlı zam” olarak nitelendirdi.

Kanıt

Tarihsel süreçte asgari ücret

Bugünkü asgari ücretin artış oranını değerlendirebilmemiz için öncelikle geçmişteki oranlara bakmamız gerekiyor. Öncelikle tarihsel süreçte asgari ücret oranlarına bakalım.

Bu sürece bakacak olursak ülkemizde gerçek anlamda sayılabilecek ilk yasal düzenleme 1936 yılında yapılmıştır fakat 1951 yılında çalışmalara başlanmıştır. 1951’den 1967’ye kadar mahalli idareler tarafından tespit edilen ücret 1967 yılından sonra “asgari ücret komisyonu” tarafından bölge bazlı olacak şekilde tespit edilmeye başlanmıştır. 1974 yılında bu uygulamadan vazgeçilip ulusal düzeyde hesaplanmaya başlanmıştır. 1989 yılında ise sanayi ve tarım orman kesimi için ayrı olan uygulamaya son verilmiş, tüm sektörler için aynı ücret tespiti yapılmaya başlanmıştır.

Geçmişte yüksek oranlı artışlar mevcut

Ulusal olarak hesaplanmaya başlanan 1974 tarihinden bu yana, 16 yaşını doldurmuş kişiler için yapılan zam oranlarına bakıldığında bu oranların %50’den fazla olduğu anlaşılıyor. Türkiye’de asgari ücret 16 yaşını doldurmuş veya bu yaştan daha küçük işçiler için ayrı ayrı hesaplanırdı. 2014 senesinden itibaren bu ayrım ortadan kaldırıldı.

1974-1989 yılları arası asgari ücret zam oranları

Tabloda 1974 yılı hariç, var olan asgari ücret zam oranlarından en düşüğü 1984-1985 yıllarında %51,4 olarak karşımıza çıkıyor.

1989-2019 yılları arasındaki asgari ücret zam oranları

Yukarıdaki tabloda 1989-2019 yılları arasındaki asgari ücret tutarları ve zam oranları gösterilmiştir. 1990’lı yılların başından itibaren %70, %80, %90 hatta %100’e ulaşan yüksek zam oranlarının varlığı ve 1997 senesinden itibaren oranların büyük ölçüde azaldığı görülüyor.

Konu hakkında bazı paylaşımlar

Disk-ar’ın sosyal medyada yaptığı bir paylaşımda asgari ücret oranı hakkında söylenen iddianın yanlış olduğunu dile getirdi.

Disk “Bu iddianın doğru olmadığı ve önemli olan hususların zam oranı değil halkın alım gücünün yüksek olması gerektiğini” ifade etti.

Başka bir tepki de Necmettin Erbakan’ın oğlu olan Yeniden Refah Partisi’nin başkanı Fatih Erbakan’dan geldi. Sosyal medyadan paylaştığı bir tweette son 50 yılın en yüksek artışı olduğu iddiası tamamen asılsız, merhum Necmettin Erbakan’ın başbakanlık yaptığı 54. Hükümet döneminde işçiye %100, memura %200, Bağkur emeklisine %320 zam ile dünya rekoru kırdığını ifade etti.

Konuyla ilgili, doğrulama kuruluşu Malumatfuruş da bir analiz yayınladı.

Asgari ücret ile alakalı diğer içeriklerimize göz atabilirsiniz.

Bu sonuca itiraz et