Afgan çocuğun satılmadığını kanıtlayan bulgu yok

12 Kas 2021

13:56

Yanlış

Doğru

Sonuç

CNN International 9 yaşındaki kızın 55 yaşındaki adamla evlenmesi için 200 bin Afgan Afganisi’ne satıldığını yazdı.
Sosyal medyadaki iddialara göre Aamaj News CNN International’ın bu haberini tamamen yalanlamış ve 9 yaşındaki kızın 55 yaşındaki adama satılmadığını yazmıştır.
Gerçekte, Aamaj News paylaşımında 9 yaşındaki kızın 55 yaşındaki adama 350 bin Afgan Afganisi’ne satıldığı belirtilmekte ve bu kız ile 55 yaşındaki adamın 20 yaşındaki oğlunun nişanlandığını ima etmektedir.
CNN’in haberi ile Aamaj News’in haberi arasında ‘satılma eylemini’ yanlışlayacak bir fark yoktur. Dolayısıyla iddia çoğunlukla yanlıştır. Neticede, Aamaj News içeriğinde CNN haberi kısmen yanlışlanıyor. ‘Satılıp satılmama’ konusunda bir yanlışlama yok. Sosyal medya kullanıcıları tarafından Aamaj News yanlışlaması çarpıtılarak, CNN haberinin tümüyle yanlış olduğu iddia ediliyor.

İddia Yayılımı

Sosyal medyada CNN International’ın yaptığı bir haberin tamamen uydurma olduğuna dair iddialar yer almaktadır. CNN’in 1 Kasım’da yayınladığı haberde Afganistan’da bir ailenin 9 yaşındaki kızını, Parwana, 55 yaşındaki bir adama sattığı söyleniyor. Haberde ailenin maddi durumunun çok kötü olduğu ve Taliban’ın Afganistan’ı ele geçirdikten sonra çok daha kötüye gittiği belirtiliyor. Daha önce de ailenin 12 yaşındaki kızlarını sattığı da dile getiriliyor. Ailenin babası, Abdul Malik, ailenin 8 kişiden oluştuğunu ve ailenin diğer üyelerinin hayatta kalmasını sağlamak amacıyla kızlarını sattığını söylüyor. Buna ek olarak da başka seçimlerinin olmadığını bildiriyor.

CNN International’ın haberi

Haberde Abdul Malik kızını Qorban isimli 55 yaşındaki bir kişiye 200 bin Afgan Afganisine (yaklaşık 2 bin 200 dolar) sattığı söyleniyor. Qorban’ın CNN muhabirlerine bu satışı evlilik olarak görmediği Parwana’yı çocuğu gibi bakacağını, dövmeyeceğini ve nazik davranacağını söylüyor. Ayrıca Qorban Parwana’yı karısı gibi değil ev işlerine yardımcı birisi olarak kullanacağını belirtiyor. Babası Abdul Malik ise Parwana’yı sattıktan sonra kızının üzerinde söz hakkı olmadığını söylüyor. CNN’in haberinde Afganistan’da 15 yaş altı evlilik illegal olsa da özellikle kırsal alanlarda çokça görüldüğü söyleniyor.

Haberi Türkiye’den pek çok haber kaynağı paylaştı

CNN haberi hem yazılı hem de video şeklinde paylaşmış ve videoda Abdul Malik’in ile Parwana’nın röportajına ve kızın satışına yer vermiştir. Haberi Türkiye’den Hürriyet, Halk TV, Haber Global, Son Dakika, Süper Haber NTV ve Haberler.com gibi pek çok haber kaynağı paylaştı. Haberi Onedio’da paylaştı.

Haber Twitter’da pek çok kullanıcı tarafından yalanlandı

Twitter’da ise bazı kullanıcılar CNN’in bu haberin tamamen yalan olduğunu iddia etti. 9 yaşındaki kızın 55 yaşındaki adama satılmadığı iddia edilmiştir. Twitter’daki kullanıcılar iddialarına kaynak olarak Aamaj News isimli bir yerel haber kaynağını verdi. Yeni Akit’te haberi yalan olduğunu iddia etti. Fakat herhangi bir kaynak belirtmedi.

Kanıt

Bir kaynak olarak Aamaj News

Konu ile ilgili farklı bir kaynak bulamadık. Bunun yerine iddialarda kaynak olarak verilen Aamaj News’in konu ile ilgili paylaşımlarına baktık. Aamaj News İngilizce, Peştuca ve Farsça yayın yapan bir haber kuruluşudur. Kuruluşun Twitter hesabı, Telegram hesabı, Youtube hesabı, Facebook hesabı ve http://aamajnews24.com/ isimli bir sitesi vardır. Twitter’daki sayfasında Afganistan’da 100’ün üstünde muhabirinin olduğunu belirtmektedir. Haberleri de çoğunlukla Afganistan ile ilgili haberlerdir.

Aamaj News’in paylaşımı

Aamaj News’in 8 Kasım’daki Twitter paylaşımında CNN’in haberinin sahte ve kurgulanmış olduğunu ve Aamaj News’in Abdul Malik’e ulaştığı belirtilmiştir. Paylaşımda Abdul Malik’in Parwana’nın 55 yaşındaki amcası Qurban ile evliliği yalan dediği aktarılmıştır. Twitter paylaşımında(1.Görsel) Aamaj News’in konuyla alakalı Telegram’da yaptığı paylaşım linki verilmiştir. (2. ve 3. Görseller)Linkte 55 yaşındaki Qurban ile 9 yaşındaki Parwana’nın evliliğinin yalan olduğu ve Qurban’ın Abdul Malek’in amcası olduğu söylenmiştir. Fakat, Abdul Malek’in kızını Qurban’a 350 bin Afgan Afganisine sattığı ve Abdul Malek’in bu paranın 150 binini aldığı söylenmektedir. Aamaj News Abdul’ün zorunda olduğu için kızını sattığını ifade ederken babasının parası olduğunda Parawan’ı geri alacağını söyledi. Haberde ayrıca Qurban’ın 20 yaşındaki oğlu Sakhi ile Parawan’ın nikahı hakkında Abdul Malik’in bir şey söylemediği belirtildi. Twitter paylaşımının aynısı Facebookta da yapılırken Aamaj News’in diğer sayfalarında konuyla alakalı bir paylaşım bulunamadı.

Özetle…

Doğrula olarak haberin aslından tam olarak emin olmamız mümkün olmasa da Aamaj News’in paylaşımının CNN International’ın haberinde çok farkı olmadığını görmekteyiz. CNN International 9 yaşındaki kızın 55 yaşındaki adamla evlenmesi için 200 bin Afgan Afganisi’ne satıldığını yazarken Aamaj News ise 9 yaşındaki kızın 55 yaşındaki adama 350 bin Afgan Afganisi’ne satıldığı söylemekte ve bu kız ile 55 yaşındaki adamın 20 yaşındaki oğlu’nun nişanlandığını ima etmektedir. Dolayısıyla CNN’in haberinin yalan olduğu iddiası çoğunlukla yanlıştır.

Bu sonuca itiraz et