ABD’den Fethullah Gülen’in iadesi istenmedi mi?
13 May 2023
15:02
Sonuç
- Adalet Bakanlığı, iddia üzerine Gülen’in istediğine dair 19 Temmuz 2016 tarihli resmi belgeyi paylaştı. Belgeyi, UYAP’tan doğrulayabiliyoruz.
- Gülen’in iade talebi, hem Türkiye yetkililerinin, hem de ABD’li yetkililerin medyaya yansıyan açıklamalarından doğrulanabiliyor.
- Öte yandan, Adalet Bakanlığı’nın 25.10.2016 tarihinde yayınladığı basın açıklamasına göre Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, Gülen’in iadesiyle ilgili görüşmelerde bulunmak üzere ABD’ye seyahat gerçekleştirmiş.
İddia Yayılımı
13. Cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu, 12 Mayıs 2023 tarihinde FOX TV Liderler programına konuk oldu. Programda bir gazetecinin sorduğu “Fetö’nün elebaşı talep edildi mi edilmedi mi, o konuda yığınla iddia var. (Fethullah Gülen) Onun ülkeye geri getirilip yargılanması konusunda bunu başarabilir misiniz? Bunu yapabilir misiniz?” sorusuna verdiği cevap sosyal medyada pek çok kullanıcı tarafından paylaşıldı. Soruya “Erdoğan talep etmedi ki.” cevabını veren Kılıçdaroğlu, “İadesini talep etmedi mi?” sorusunu yineleyen gazeteciye “Benim bildiğim kadarıyla etmedi” cevabını verdi.
İddia konusunu 2016’dan beri yayınlanan haberler ve Adalet Bakanlığı tarafından yapılan resmi açıklamalar eşliğinde inceledik.
Kanıt
Adalet Bakanlığı’nın resmi açıklaması
Adalet Bakanlığı resmi web sitesinde iddiayla ilgili basın açıklamasını kamuyla paylaştı. Açıklamada “Adalet Bakanlığı tarafından FETÖ elebaşı hakkında 15 Temmuz 2016’daki hain darbe teşebbüsünün hemen ardından 19 Temmuz 2017 tarihinde ilk iade talepnamesi gönderilmiş, 19 Temmuz 2016 ve 3 Kasım 2017 tarihlerinde olmak üzere toplam 7 ayrı iade talepnamesi ABD makamlarına gönderilmiştir.”
“Bahse konu iade dosyalarına tüm deliller eklenmiş, ülkemizde halen devam eden soruşturmalar ve kovuşturmalar kapsamında elde edilen yeni deliller de derdest iade talepleri üzerinden ABD’ye ayrıca gönderilmiştir.” ifadelerine yer verildi.
Açıklamanın sonunda Gülen’in ABD’den iade talebinde bulunulduğuna dair resmi belge yayınlandı. Belge UYAP Bilişim Sistemi’nden referans kodu girilerek doğrulanabiliyor.
2016 iade talep süreci medyaya nasıl yansıdı?
O dönem zarfında CNN, USA Today, Rudaw gibi uluslararası medya kuruluşları dahil olmak üzere konuyla ilgili birçok haber yayınlandı.
Anadolu Ajansı’nın haberine göre 22 Ağustos 2016’da Gülen’in iadesi için ABD Adalet Bakanlığından üç, Dışişleri Bakanlığından ise bir temsilciden oluşan dört kişilik heyet Ankara’ya gelmiş. Heyet sabah saatlerinde Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü yetkilileriyle görüşmelere başlandığı aktarılmış.
CNN’in 11 Ağustos 2016 tarihinde yayınladığı “Erdoğan’dan ABD’ye: Sürgündeki din adamı Gülen’i teslim edin” başlıklı haberinde de şu ifadelere yer verilmiş:
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ABD’ye, 15 Temmuz başarısız darbe girişiminin arkasında olduğuna inandığı Fethullah Gülen’in iadesini talep eden bir ültimatom verdi. Devlet tarafından yönetilen Anadolu Ajansı’nın haberine göre, Erdoğan, ABD’nin eninde sonunda Türkiye ile olan ilişkisi ile 1999’dan beri Pensilvanya’da sürgünde olan eski bir Erdoğan müttefiki Fethullah Gülen arasında seçim yapmak zorunda kalacağını söyledi.
“Er ya da geç ABD bir seçim yapacak. Ya Türkiye ya da FETÖ” diyen Erdoğan, Gülen’in başını çektiği harekete atıfta bulundu. Türkiye, Gülen’in iadesini talep etti ve parlamenterlerden oluşan bir heyet, ABD’li yetkililere düzinelerce kutu belge teslim etti.
USA Today’in “Türkiye, din adamı Fethullah Gülen’in ABD’den iadesini talep ediyor” başlıklı haberinde Amerika Birleşik Devletleri eski Dışişleri Bakanı Sözcüsü Mark Toner’in resmi açıklamalarına yer verildiği görülüyor. Toner açıklamasında, Türkiye’yle anlaşma kapsamında analiz sürecinde olduklarını ve Türkiye’nin ABD Dışişleri Bakanlığı’na 19 Temmuz 2016 tarihinde iade taleplerini düzenleyen materyalleri gönderdiklerini belirtmiş.
Rudaw’ın AFP’den aktardığı “ABD, Türkiye’nin vaiz (Fethullah Gülen) iade taleplerini inceliyor” başlıklı haberinde de şu ifadelere yer verilmiş:
Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, Türkiye’nin Fethullah Gülen’in iadesi yönündeki taleplerini incelediğini söyledi.
Eski Dışişleri Bakanı Sözcüsü Heather Nauert’in, “Sayın Gülen’le ilgili Türk hükümetinden çok sayıda talep aldık “, “Türk hükümetinin iadesini talep etmek için sunduğu materyalleri değerlendirmeye devam ediyoruz” ifadeleri de haberde yer aldı.
Adalet Bakanı Bekir Bozdağ Gülen’i iadesi için Amerika’ya seyahat gerçekleştirmiş
Adalet Bakanlığı Basın Müşavirliğinin konuyla ilgili yayınladığı resmi açıklamada, Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’ın Gülen’in iadesiyle ilgili görüşmelerde bulunmak üzere ABD’ye hareketinden önce Esenboğa Havalimanı’nda gazetecilerin sorularını yanıtladığı aktarılmış.
Bozdağ, açıklamalarında şu ifadelere yer vermiş “Mevkidaşım Sayın Loretta Lynch hanımefendiyle birebir bu konuyu görüşme imkânımız olacak. Türkiye’nin hassasiyetlerini birinci elden ABD’nin en üst düzeydeki muhatabına aktarma fırsatı bulacağız bekleyeceğiz gelinen noktayı değerlendireceğiz aramızdaki iade anlaşması çerçevesinde karşılıklı yükümlülüklerimizin altını bir kez daha çizmiş olacağız.
Dosyadaki delil durumu bize göre terörist Fetullah Gülen’in Türkiye’ye iadesi için gerekli olandan daha fazlası var şu anda. Dosyada bugüne kadar hem Türkiye’den istenen iadeler veya geçici tutuklama talepleri sadece ABD’nin değil başka ülkelerin Türkiye’den istedikleriyle mukayese ettiğimizde de dosyaların sıhhati açısından baktığımızda da en dolu dosya Fetullah Gülen’in geçici tutuklanma talebini içeren iade dosyalarıdır, altı dolu dosyalardır.
İadesi için aramızdaki sözleşmenin ön gördüğü şartları fazlasıyla taşımaktadır. Biz bunları muhatabımızla da konuşacağız, Türkiye’nin beklentilerini hassasiyetini ve bu konunda Türkiye için ne kadar önemli olduğunun da altını çizeceğiz.”